O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

Narxning mazmuni va uning iqtisodiy mohiyati
funktsiyalar orqali namoyon 
bo'ladi. 
Buxgalteriya funktsiyasi
mahsulot ishlab chiqarish va sotish uchun barcha 
ijtimoiy zarur bo'lgan mehnat xarajatlarini aks ettiradi, ishlab chiqarish xarajatlari 
va natijalarini hisoblab chiqadi. 

---

106 
Rag'batlantiruvchi funktsiya
resurslarni tejashni rivojlantirish, ishlab 
chiqarish samaradorligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash va yangi 
texnologiyalarni joriy qilish uchun ishlatiladi. Narx ishlab chiqaruvchini ishlab 
chiqarishning eng tejamkor usulini tanlashga undaydi. 
Taqsimlash funktsiyasi
QQS, aktsiz solig'i va davlat, viloyat byudjetiga 
olingan markazlashtirilgan sof daromadning boshqa shakllarini hisobga olishni 
nazarda tutadi. Shunday qilib, narx orqali bozor iqtisodiyoti ishtirokchilari o'rtasida 
(tarmoqlar, mintaqalar va boshqalar) daromadlarni qayta taqsimlash mavjud. 
Narxlarning turlari 
Korxonaning ulgurji narxlari
- bu ishlab chiqargan mahsulotni 
iste'molchilarga sotadigan, ishlab chiqarish va sotish xarajatlarini qoplab, o'z 
faoliyatini davom ettirish va rivojlantirishga imkon beradigan foyda keltiradigan 
mahsulot ishlab chiqaruvchilarining narxlari. 
Korxonaning ulgurji narxi = Xarajat + foyda + aktsiz solig'i + QQS 
Sanoatning ulgurji (sotish) narxla
ri
- korxonalar va iste'molchi tashkilotlar 
tomonidan ishlab chiqaruvchilarga yoki sotish (ulgurji) tashkilotlarga korxonalarga,
vositachilarga va ulgurji savdo tashkilotlariga sotayotganligida qo‘llaniladi. Ulgurji 
baho korxonalarga ishlab chiqarish xarajatlarini qoplashni, zarur foyda olishni 
ta’minlanishi zarur.
Ulgurji narxlar,ulgurji foyda 
narx = narx + ta'minot + aktsiz solig'i + QQS