O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

14.2. Soxani rivojlanishning asosiy yo‘nalishlari 
2030 yilgacha sohani rivojlantirishning asosiy ustuvor yo'nalishlari 
quyidagilardan iborat: 
O'rta muddatda (2019-2025) 
1. Yoqilg'i-energetika majmui bozorini isloh qilish strategiyasini amalga 
oshirish potentsial raqobatbardosh (gaz, neft mahsulotlari, elektr energiyasini 
xususiy operatorlarga sotish) va eksklyuziv (ishlab chiqarish, ishlab chiqarish, 
magistral tarmoqlar orqali tashish, dispetcherlik nazorati tizimi) aniq ajratilgan 
korxonalarni tarkibiy qayta qurish sohalarini belgilash bilan. 
2. Energetika sohasida davlat tomonidan tartibga solish va iqtisodiy faoliyat 
funktsiyalarini farqlash, ijtimoiy va davlat-xususiy sheriklikning huquqiy va 

---

168 
institutsional asoslarini takomillashtirish, tarif siyosatini amalga oshirishning aniq 
bozor mexanizmlarini ishlab chiqish va shu asosda sog'lom raqobat muhiti 
tamoyillarini ilgari surish. 
3. Ichki iste'molchilarni tabiiy gaz bilan ishonchli ta'minlash va gaz eksporti 
hajmini kengaytirish maqsadida gazni tashish tizimini rekonstruktsiya qilish va 
modernizatsiya qilish. 
4. Gazni chiqarish uchun yoqilg'i-energetika kompleksining ishlab chiqarish 
tarkibini diversifikatsiyalashni chuqurlashtirish sanoat qayta ishlash uchun. 
5. Elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarishda sanoat va maishiy 
chiqindilarni ishlatish texnologiyalarini ishlab chiqish yoqilg'i-energetika 
resurslarining xom ashyo bazasini diversifikatsiyalash, zararli chiqindilarni 
kamaytirish va qimmatroq yoqilg'i sarfini kamaytirishning samarali usuli bo'lishi 
mumkin. Ushbu tendentsiyaning rivojlanishi "Chiqindilar to'g'risida" gi O'zbekiston 
Respublikasi Qonunining amalda bajarilishini ta'minlaydi. 
14.3 O’zbekiston Respublikasi energetuka tarmog’ining holati
 
2020 – 2030 yillarda O‘zbekiston yoqilg‘i-energetika ta'minoti strategiyasini va 
2019 – 2021 yillarda elektr energetikasini kompleks raqamlashtirish dasturini ishlab 
chiqish boshlangan bo‘lib, unda korxonalar resurslarini rejalashtirishni 
avtomatlashtirish (ERP) va dispetcherlik nazorati va ma'lumotlarni yig‘ish 
(SCADA) jarayonlari ko‘zda tutilgan. 
O‘zbekistonda elektr energetika sohasini rivojlantirishning asosiy ustuvor 
masalalaridan biri to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investisiyalarni jalb qilgan holda issiqlik 
elektr stansiyalari (IES), atom energetikasi, qayta tiklanadigan energiya manbalari 
(QTEM) kabi sohalarda ishlab chiqarish ob'ektlarini rivojlantirish hisoblanadi. 
Mamlakatda yana bir muhim loyiha - "Elektr energiyasini hisobga olish va 
nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimini (ASKUE) joriy etish" jadal sur'atlar 
bilan amalga oshirilmoqda. Jumladan, 2020 yil oxiriga qadar 7 milliondan ortiq 
iste'molchi hisobga olish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimiga ulanadi. 

---

169 
Shunga ko‘ra, 2020 yil 15 may holatiga respublika bo‘yicha 3 million 320dan ortiq 
zamonaviy elektr hisoblagichlari o‘rnatildi. 
Yaqinda qabul qilingan qonunga muvofiq, davlat-xususiy sheriklik (DXSh) 
shartlari asosida bir qator investisiya loyihalarini amalga oshirish bo‘yicha ishlar 
olib borilyapti. 
Energetika vazirligi, shuningdek energiya tejashni doimiy ravishda 
rag‘batlantirishga, tegishli texnologiyalarni joriy etishga va energiya tejashning 
ahamiyati to‘g‘risida aholining xabardorligini oshirishga qaratilgan chora-
tadbirlarni ham amalga oshirmoqda. 
"O‘zenergoinspeksiya" mutaxassislarining fikricha, bugungi kunda har bir uyda 
yiliga o‘rtacha 400 kVt/soat elektr energiyasini tejash imkoniyati mavjud. Agar har 
bir oila 400 kVt elektr quvvatini tejasa, u holda respublika bo‘yicha tejalgan elektr 
quvvati miqdori 1,8 mlrd. kVt soatni tashkil qiladi. Shu tarzda tejalgan elektr 
energiyasi, masalan, Jizzax yoki Sirdaryo viloyatlarini yil davomida elektr 
energiyasi bilan ta'minlashga yetadi.