O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

 
 
12
-Bob.
 KORXONANING INNOVATSION FAOLIYATI 
 
12.1.Korxonalarda innovatsiya faoliyati va innovatsiya.
 
Korxonalarga innovatsion jarayonlar asosida kiritilayotgan yangiliklar ishlab 
chiqaruvchi kuchlar rivojiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, farovonlik o‘sishiga, hayot sifati 
va ta’lim darajasi yaxshilanishiga ko‘maklashib, ijobiy innovatsion muhitni 

---

140 
shakllantiradi. SHu tariqa mamlakatning innovatsion salohiyatini yuksaltiradi. 
Diyorimizda sanoat korxonalarini tarkibiy o‘zgartirish yuqori innovatsion tarkibiy 
qismlarga ega ishlab chiqarishlar va mahsulotlar salmog‘ini ko‘paytirish maqsadini 
ko‘zlaydi. Rivojlanishning bu yo‘nalishi jadal o‘sish hamda sanoat mahsulotlari va 
xizmatlari raqobatbardoshligini ta’minlashning mustahkam negizini tashkil qiladi. 
Innovatsiya
so‘zining ma’nosi ingliz tilidagi “
INNOVATION”
so‘zidan 
olingan bo‘lib yangilik va yangilik kiritish deganini bildiradi. Bu yangilik zamirida 
yangi tartibni, yangi odatni, yangi uslubni, kashfiyotni tushunish lozim. YAngilikni 
bozorga kiritish jarayonini tijoratlashish jarayoni deb atash lozim. YAngilikning 
paydo bo‘lishi va uni xayotga tatbiq etilishi oralig‘idagi vaqt innovatsion loyihasi 
deb ataladi. Kunlik amaliyotda odtada, yangiliklar, yangilik kiritish, innovatsiya 
tushunchalarini o‘xshatish ko‘p uchraydi. Qachonki xar qanday kashfiyotlar, yangi 
voqealar xizmatlar va metodlar xillari tarqalishiga qabul qilinsa (tijoratlashish) 
o‘shanda xalq ommasi tomonidan tan olinadi. 
YAngiliklar bozori (novatsiyalar
). Bozorni asosiy mahsuloti bo‘lib, 
intellektual faoliyatning ilmiy va ilmiy texnikaviy, natijaviy produtki xisoblanadi. 
Unga avtorlik va shunga o‘xshash xuquqlar (bu xuquqlar xalqaro, respublika, 
korperativ va boshqa qonuniy, me’yoriy aktlar ta’sir doirasida bo‘ladi) taalluqlidir. 
Innovatsiya nazariyasining rivojlanishiga asos solgan olim avstriyalik 
iqtisodchi Y.A.SHumpeter hisoblanadi. Mutaxassislar fikricha ko‘ra aynan ushbu 
olim birinchi bor innovatsiya tushunchasini ilmiy asoslab bergan. Y.A.SHumpeter 
ilgari surgan g‘oyaga ko‘ra, joriy etilgan har qanday yangi texnik qaror, texnologiya, 
ishlab chiqarishni tashkil etish, yangi bozorlarning tarkib topishi, xomashyolar 
manbai innovatsiya hisoblanadi. 
Y.A.SHumpeter birinchilardan bo‘lib, iqtisodiy fanga ishlab chiqarish omillari 
sifatida “yangi kombinatsiya” tushunchasini kiritdi va uning tavsifnomasini berdi. 
Unga