1- amaliy mashg‘ulоt
ZARARLI MODDALARNING ATMOSFERADA TARQALISH VA RUXSAT ETILGAN TASHLANISH ME’YORLARINI
HISOBLASH
Amaliy mashg‘ulоt vaqti: 4 soat.
Korxonada pechlarda ko‘mir yoqilgani uchun zararli gaz chiqadi. Harorati T0 ga teng bo‘lgan tutun balandligi H m, diametri D m keladigan N dona trubadan W m/s tezlikda chiqadi. Tutun harorati Th 0C keladigan atmosfera havosiga yoyilib ketadi.
Quyidagi moddalarning hosil qilishi mumkin bo‘lgan eng katta konsentratsiyasi Cm (mg/m3) topilsin: uglerod monooksid - CO, oltin-gugurt dioksid - SO2, azot dioksid - NO2 va chang. Bunda atmosferaning yerga yaqin qavatida ob- havo gazlarning chiqarilishi uchun ancha noqulay deb qabul qilinsin.
Atmosfera havosida darhaqiqat bor bo‘lgan zararli moddalar Cm (odatda doim bo‘ladigan moddalarni hisobga olingan Cf holdagi) miqdorini (Cm+Cf) REK
normalari bilan solishtirib ko‘ring; bunda:
С
СO
f = 1,5mg / m3
REK CO
= 5mg / m3
С
NO2
f
= 0,03mg / m3
REK NO2 = 0,085mg / m3
С
SO2
f
= 0,1mg / m3
REK SO2 = 0,5mg / m3
С
сhang
f
= 0,2mg / m3
REKchang
= 0,5mg / m3
Havoga tashlanayotgan har qaysi modda uchun RET (g/sek)ni hisoblab chiqaring.
Agar havoga tashlanayotgan ifloslantiruvchi moddalar M, (g/sek) RET (g/sek)ning qiymatidan katta bo‘lsa, tashlanmalarni kamaytirish uchun qanday tadbir ko‘rish zarurligini ko‘rsatib bering.
YECHISH
Ruxsat etilgan tashlanmalarning kutilayotgan eng katta konsentratsiyasi quyidagi formulalardan foydalanib hisoblab chiqariladi:
С A M F m n N ,
1
m H 2 3 V T
RET
A F m n
bunda: A - ob-havoga hamda zararli moddalar havoda vertikal yo‘nalishda va gorizontal yo‘nalishda qanday chiqarilishiga bog‘liq bo‘lgan koeffitsient. Markaziy Osiyo va Qozogiston uchun - 120 - 240;
F - zararli moddalarning pastga o‘tirib qolish tezligini e'tiborga oluvchi o‘lchovsiz koeffitsient, F gaz=1, F Chang=3.
m, n - tashlanmalar manbadan qanday sharoitda chiqarib tashlanayotganini e'tiborga oladigan koeffitsientlar.
∆T=Tg-Th - haroratlar farqi
Bitta trubadan chiqayotgan gazlarning hajmi:
D2
V1 4 W N
m ni aniqlash uchun f ni topamiz:
m ni topamiz: m
f 10 3
W 2 D H 2 T
Koeffitsient n ni Vm dan foydalanib topamiz:
V1 T
agar, Vm ≤ 0,3 n=3;
agar, 0,3m ≤ 2
agar, Vm>2 n=1;
Vm 0.65 3 H
n 3 ;
Aniqlangan kattaliklar (1) formulaga qo‘yilib har bir gaz uchun
CO NO2 SO2 chang
Changning Сm ,Cm ,Cm ,Cm konsentratsiyasi hisoblab topiladi.
4. Cm+Cf yig‘indisi REK bilan solishtiriladi.
Havoga tashlanadigan har bir modda uchun (2) formula yordamida
RET hisoblanadi.
Adabiyotlardan foydalanib Changli gaz chiqish yo‘liga ushbu moddani zararsizlantirish uchun qanday uskuna qurish zarurligi asoslab beriladi.
MASALA VARIANTLARI
V
-
t
|
Chiqindilar miqdori, M, g/s
|
N
|
H,
m
|
D,
m
|
W,
m/ s
|
Tg
0C
|
Th
oC
|
A
|
M CO
|
M NO
2
|
MSO
2
|
MChang
|
1.
|
13,0
|
0,85
|
6,0
|
13,3
|
1
|
30
|
1,1
|
13,
0
|
195
|
23,4
|
200
|
2.
|
170,0
|
3,7
|
32,
6
|
20,8
|
1
|
33
|
1,3
|
12,
6
|
182
|
20,4
|
200
|
3.
|
217,0
|
6,3
|
57,
4
|
28,4
|
1
|
40
|
1,4
|
13,
2
|
173
|
15,4
|
240
|
4.
|
325,0
|
8,2
|
67,
6
|
38,4
|
1
|
45
|
1,5
|
12,
2
|
167
|
24,6
|
240
|
5.
|
189,3
|
8,8
|
62,
4
|
20,6
|
2
|
50
|
1,6
|
13,
5
|
154
|
18,6
|
200
|
6.
|
206,5
|
9,8
|
68,
2
|
27,8
|
2
|
55
|
1,6
|
14,
2
|
146
|
24,5
|
200
|
7.
|
220,0
|
10,6
|
79,
4
|
35,3
|
2
|
60
|
1,6
|
14,
4
|
142
|
26,4
|
240
|
8.
|
245
|
20
|
84
|
40
|
2
|
68
|
1,8
|
15,
3
|
140
|
27,3
|
240
|
9.
|
320
|
35
|
96
|
52
|
2
|
74
|
1,9
|
16,
7
|
138
|
23,8
|
200
|
10.
|
848,6
|
56
|
368
|
168
|
2
|
10
0
|
2,5
|
18,
8
|
135
|
30,0
|
200
|
11.
|
1200
|
84
|
478
|
205
|
2
|
11
0
|
2,8
|
26,
6
|
130
|
28,5
|
240
|
12.
|
1296
|
92
|
502
|
220
|
3
|
12
0
|
2,8
|
22,
0
|
120
|
20,0
|
240
|
13.
|
2388
|
106
|
684
|
265
|
3
|
12
5
|
3,0
|
20,
8
|
118
|
22,5
|
200
|
14.
|
3050
|
127
|
805
|
297
|
3
|
13
0
|
3,0
|
21,
4
|
115
|
24,8
|
200
|
15.
|
4150
|
157
|
950
|
325
|
3
|
14
5
|
3,0
|
22,
0
|
114
|
25,6
|
200
|
M* - bitta manbadan tashlanayotgan chiqindi miqdori
2 – amaliy mashg‘ulоt
ATMOSFERAGA TARQALAYOTGAN CHANGLAR VA ULARNING RUХSAT ETILGAN TASHLAMALARI ME’YORLARINI HICOBLASH
Amaliy mashg‘ulоt vaqti: 2 soat.
Korxonada xomashyoni tayyorlashda ishlab turgan uskunalardan Chang chiqadi; bu Chang ventilyator yordamida so‘rilib, atmosferaga chiqarib tashlanadi. Tashlanma W, m/s tezlikda balandligi H m, diametri D m, bo‘lgan trubadan havoga tashlanadi.
Changning kutilgan eng katta konsentratsiyasi Cm ni hisoblab toping va uni
REK=0,5 mg/m3 qiymati bilan solishtirib ko‘ring.
Chang uchun RET (g/s)ning qiymatini toping va uni M - haqiqatda qancha Chang tashlanayotgani bilan solishtirib ko‘ring.
Ventilyator yordamida chiqarib tashlanayotgan havo yo‘liga Chang tutib qoluvchi uskuna qurish zarurligini asoslab ko‘rsating.
YECHISH
Sovuq tashlanmalar uchun Cm va RET quyidagi formulalar yordamida hisoblab chiqariladi:
m
С A M F п D ,
(1)
f
РEТ
РEК С
H
8 V1
(2)
A F n D
bunda: A - ob-havo hamda zararli moddalar havoda vertikal va gorizontal yo‘nalishda qanday tarqalishi shart-sharoitlarga bogliq bo‘lgan koeffitsient;
Do'stlaringiz bilan baham: |