|
1.23. Ovqat hazm trakti organlari rentgenologik tekshiruvi
Ovqat hazm trakti organlari rentgenologik tekshiruvi bo`sh (me‘da,
qizilo`ngacha, ichaklar, o`t yo`llari) va parenximatoz (jigar, medaosti bezi)
organlari holatini baholash imkonini beradi. Rentgenokontrast moddasiz
o`tkazilgan rentgenologik va rentgenografik tekshiruvlar ichakda ovqat
o`tmasligini yoki medaning perforatsiyasida qo`llaniladi. Rentgenokontrst
modda (bariy sulfat) qo`llanilishi asosan hazm traktining motor funksiyasi va
shilliq qavat joylashishi, yara, o`sma, qisqarish va kengayish qismlarini
aniqlashda qo`llaniladi.
Qizilo`ngach tekshiruvi. Rentgenologik tekshiruvga bemorni tayyorlash
ko`rsatmaga bog`liq bo`ladi.
Qizilo`ngachdagi yot tanani aniqlashda maxsus tayyorgarlik shart emas.
Qizilo`ngachning motor funksiyasi va uning konturini (qisqarish,
kengayish qismlarini va o`smani aniqlash) baholash uchun rentgenoskopiya yoki
seriyali rentgenografiya amalga oshiriladi; bunda bemorga ichish uchun
rentgenokontrast modda (150-200ml bariy sulfat) beriladi.
Diffensial diagnostika o`tkazish paytida tekshirishdan 15 daqiqa oldin
bemorga vrach tomonidan buyurilgan 1ml 0.1%li atropin eritmasi yuboriladi.
Qizilo`ngachning organik torayishida vrach ko`rsatmasiga binoan qalin
zond va noksimon rezina yordamida qizilo`ngachdan to`plangan suyuqliq so`rib
olinadi.
Meda va o`n ikki barmoqli ichak tekshiruvi.
Rentgenologik tekshiruv bir necha kun oldin boshlanib, o`sha qismlarni
ovqat masssasidan va gazlardan xalos qilishdan iborat. Bemoni tayyorlash
bosqichlari:
1. Tekshiruvdan uch kun oldin o`simlik mahsulotlaridan va gaz hosil
qiluvchi boshqa mahsulotlardan xoli bo`lgan dieta buyuriladi. Mumkin emas
yangi pishirilgan non, kartoshka, loviya, sut. Engil kechki ovqatni (kechqurun
soat 20 dan kechiktirmasdan) belgilandi. Tuxum, krem, ikra, pishloq, go'sht va
110
baliqsiz ziravorsiz, shakarsiz choy yoki qahva, suvda qaynatilgan pyure
mumkin. Tekshiruvdan oldin 2 soat oldin va ertalab bemorga tozalovchi kuxna
qoyiladi. Ichni yumshatuvchi dori vositalarni tavsiya etilmaydi, chunki ular
gazni ko'paytishiga sabab b‘oladi.
Bemorni tekshurivdan 12 soat oldin ogohlantirishi kerak, ertalab nonushta
qilmaslik kerak, ichmaslik, dori-darmoni qabul qilmaslik va chekish man etiladi.
Katta ichakni tekshirish. Kolonna - irrigoskopiya (lotin sug'orish -
sug'orish) radiologik tekshiruvini o'tkazish uchun - ichakni tarkibidagi va
gazlardan to'liq tozalash zarur. Rengenkontrast moddasi - bariy sulfatning 1,5
litr issiq (36-37 ° S) suspenziyasi rengen xonada bevosita ichaklarga kuxna
usuli bilan yuvoriladi.
Irrigoskopiyaning o'tkazilishiga qarshi ko'rsatmalar: rektum va uning
sfinkterlari kasalliklari (yallig'lanish, shish, oqma, sfinkter rüptürü). Tekshiruv
uchun bemorni tayyorlash bosqichlari:
2-3 kun oldin gaz qiluvchi oziq-ovqat mahsulotlari tavsiya etilmaydi.
Yangi non, kartoshka, yangi sut, yangi sabzavot va mevalar, meva sharbatlarini
ovqat tarkibidan chiqarib tashlash kerak.
Tekshiruv arafasida, bemorga engil kechki ovqat (kechqurun soat 20 dan
kech bo'lmagan) beriladi. Qo'ziqorin, kefir, ikra, pishloq, qaynatilgan go'sht va
ziravorsiz baliq, shakarsiz choy yoki qahva, suvda qaynatilgan pyure ruxsat
etiladi.
Tekshiruv arafasida kechki ovqatdan oldin bemorga 30 gramm xandon
yog (kastor yog'i - ichak tutilishiga qarshi ko'rsatma) beriladi.
Kechkurun (kechki ovqatdan keyin 30-40 minut), bemorga tozaluvchi
koxna qoyiladi, 1 soatlik interval bilan.
Tehshurivdan 2 soat oldin tozaluvchi koxna qoyiladi.
Tekshiruvdan 30 daqiqa oldin, bemorga gaz chiqaruvchi trubka qoyiladi.
O't
pufagini
tekshirish.
O't
pufagining
rentgenogrammasi
(xoletsistografiya) uning shaklini, holatini va deformatsiyasini, unda toshlar
111
mavjudligini, bo'shatish darajasini aniqlash imkonini beradi. Rengenkontrast
modda (masalan, natriy iyodolat - "Bilimin") bemorga ichish uchun beriladi;
kontrast modda konsentratsiyasi esa qabul qilinganidan keyin 10-15 soat o'tgach,
o't pufagida maksimal darajaga etadi.
Rengenkontrast moddani tomir ichiga yuborilsa, bu ish venoz xolegrafiya
deb ataladi. Ushbu usul intrahepatik safro kanallarini kontrastlashga imkon
beradi. Bu holda, 20-25 daqiqadan so'ng o't pufagining rasmini va 2-2,5 soatdan
keyin o't pufagini olishingiz mumkin.
Bemorni tekshirish uchun tayyorlash preparat kontrasti vositasini qo'llash
uslubiga bog'liq.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
