Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta mahsus ta’lim vazirligi

8.1- rasm. Yorilishga ishlaydigan yogʻoch elementlar: 
a – egilishga ishlaydigan yogʻoch elementlarning yorilishi; 
b – bir tomonlama yoruvchi kuch ta’sirida yogʻoch elementlarning yorilishi; 
c – ikki tomonlama yoruvchi kuch ta’sirida yogʻoch elementlarning yorilishi. 
8.1 Misol
Uzunligi nisbatan kichik boʻlgan, 2-navli yogʻoch brus egilishiga 
ishlaydi. Uning koʻndalang kesimi toʻgʻri toʻrtburchak shaklida va oʻlchamlari:
h =175mm, b = 100mm, Q = 18kN. 
Yogʻoch brusning yorilishga boʻlgan 
mustahkamligini tekshiring.
Yechilishi:
Yogʻochning egilishdagi yorilishga boʻlgan hisobiy qarshiligini 
aniqlaymiz, 
= 1,6 MPa. Yogʻoch brus koʻndalang kesimining inertsiya 
momentini aniqlaymiz.
 

---

41 
Yogʻoch brusning yoriladigan kesimi neytral oʻqqa nisbatan statik 
momentini aniqlaymiz.
Yuqoridagi (8.1) formula boʻyicha egilishga ishlaydigan yogʻoch brusning 
yorilishiga boʻlgan mustahkamligini tekshiramiz.
Demak, 
yogʻoch brusning yorilishiga boʻlgan 
mustahkamligi ta’minlanadi.
Nazorat savollari
 
1.
 
Yogʻoch konstruksiya elementlarining yorilishi deganda nimani 
tushunasiz? 
2.
 
Yogʻoch elementlarining yorilishi ularning qaysi kesimi boʻyicha 
yuzaga keladi? 
3.
 
Yogʻoch tanasidagi nuqsonlar (koʻzlar, buramalar, boʻylama yoriqlar) 
uning yorilishga boʻlgan mustahkamligiga qanday tas’ir koʻrsatadi? 
4.
 
Egilishga ishlaydigan yogʻoch elementlarining yorilishga boʻlgan 
mustahkamligi qanday tekshiriladi? 
5.
 
Qanday hollarda egilishga ishlaydigan 
yogʻoch konstruksiya 
elementlarini yorilishga boʻlgan mustahkamligi tekshiriladi? 
6.
 
Agar, egilishga ishlaydigan yogʻoch elementining uzunligi nisbatan 
kichkina 
boʻlsa, 
ularning 
yorilishga 
boʻlgan 
mustahkamligi 
tekshiriladimi?