O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Ahmad  Farg„oniy  Farg‗onada  tug‗ilgan  va  dastlabki  ilmni  shu  yerda  olib 
voyaga  yetgan.  So‗ng  o‗sha  zamonda  Sharqda  mashhur  bo‗lgan  Bag‗doddagi 
«Bayt  ul-  hikma»  akademiyasida  Muhammad  al-Xorazmiy  bilan  ishlash  baxtiga 
muyassar  bo‗lgan.  Ahmad    Farg‗oniy  Quyosh  va  Oy  tutilishlarini  ham  ilmiy 
jihatdan  isbotlab  bergan,  yulduzlar  ilmining  sultoni  deyilgan  Mirzo  Ulug‗bekdan 
besh asr oldin Quyosh va yulduzlarning harakat yo‗nalishlarini, Yer shar shaklida 
ekanligini  va  u  qutblar  deb  ataluvchi  ikki  o‗q    atrofida  harakatlanishini  ham 
isbotlab bergan. 
Oradan  800  yil  o‗tgach,  Xristofor  Kolumb  hamda  XVI  asrda  Yer  shari 
bo‗ylab  aylanma  sayohatni  oshirgan  Fernando  Magellan  ham  Ahmad 
Farg‗oniyning  Yer  shari  hajmini  hisoblash  uchun  ishlatgan  bir  daraja  meridian  
uzunligi  haqidagi  hisob-  kitoblarning  naqadar  to‗g‗ri  ekanligini  yozib  qoldirgan. 
Ahmad  Farg‗oniy  Nil  daryosining  suvini  doimiy  o‗lchab  turuvchi  nilometr 
asbobini yasagan. Bu asbob bo‗yicha butun Nil daryosi havzasida muvafaqqiyatli 
dehqonchilik  qilingan.  Bu  asbob  bo‗yicha  Nil  daryosining  toshqinli  davrlari 
oldindan ma‘lum bo‗lgan. 
Misr  hukumati  vatandoshimiz  Ahmad  Farg‗oniyning  ushbu  mamlakat 
oldidagi  xizmatlariga  yuksak  ehtirom  sifatida  Nil daryosidagi Roda  orolida uning 
haykalini o‗rnatishga qaror qildi. Ushbu haykal Prezidentimiz Islom Karimovning 
2007- yilda Misrga qilgan rasmiy tashrifi chog‗ida tatanali rivishda ochilgan. 

---

44