O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Yevropa tasniflash tizimi 

---

117 
 
Hozirda  jahonda  ma‘lum  bo‗lgan  30  dan  ortiq  tasniflash  tizimlari  zamirida 
shinamlik  darajasi  yotadi.  Ular  orasida  quyidagi  tasniflash  tizimlari  ayniqsa  keng 
tarqalgan: 

 
Yevropa  tasniflash  tizimi  yoki  «yulduzlar»  tizimi.  Fransiya  milliy 
tasniflash  tizimi  asosida  tuzilgan.  Uning  zamirida  mehmonxonalarni  1  dan  5 
yulduzgacha bo‗lgan toifalarga ajratish yotadi. Bunday tizim Fransiya, Avstraliya, 
Vengriya, Misr, Rossiyada va boshqa bir qancha mamlakatlarda qo‗llanadi; 

 
harflar tizimi (A, B, S, D). Gresiyada qo‗llanadi; 

 
«tojlar» tizimi. Buyuk Britaniyada amal qiladi; 

 
hind tizimi. 
Har bir davlatda mehmonxonalarni tasniflash mezoni – shinamlik darajasi har 
xil tushuniladi, shuningdek davlatlarning madaniy-tarixiy va milliy an‘analari bilan  
belgilangan bir qancha omillar jahonda mehmonxonalarning yagona tasnifini joriy 
etishga  mone‘lik  qiladi.  Butunjahon  turizm  tashkiloti  (BTT),  Yevropa 
hamjamiyati, Mehmonxona va restoran sanoati qo‗mitasi, Xalqaro mehmonxonalar 
uyushmasining bu yo‗nalishdagi faoliyati hozircha samara bermayapti. BTT faqat 
joylashtirish  vositalarining  standart  tasnifini  taklif  etgan.  Bu  tasnifda 
mehmonxonalar  va  shunga  o‗xshash  korxonalar  to‗rt  katta  guruhdan  biriga 
kiritiladi. 
Jahon amaliyotida bir mamlakat doirasida bir nechta tasniflash tizimlari amal 
qiladi.  Masalan,  Buyuk  Britaniyada  «tojlar»  tizimi  bilan    bir  qatorda,  Britaniya 
turistik agentliklar uyushmasi – «British Travel Authority» (BTA) tomonidan taklif 
qilingan  tasniflash  tizimi  qo‗llaniladi.  Buyuk    Britaniyada  amal  qiluvchi  «tojlar» 
tizimini  «yulduzlar»  tizimi  bilan    uyg‗unlashtirish  uchun  «tojlar»ning  umumiy 
miqdoridan  bitta  «yulduz»ni  ayirish  kerak  (masalan,  to‗rt  «tojli»  daraja  uch 
«yulduzli»  darajaga  teng).  Yuqorida  ko‗rib  chiqilgan  Britaniya  agentliklari 
uyushmasi  tomonidan  taklif  qilingan  mehmonxonalarni  tasniflash  tizimi  ham 
shunday muvofiqlikni nazarda tutadi: 
- 
byudjet mehmonxonalari – 1 yulduz; 
- 
turistik toifa mehmonxonalari – 2 yulduz; 

---

118 
 
- 
o‗rtacha toifa mehmonxonalar – 3 yulduz; 
- 
birinchi toifa mehmonxonalari – 4 yulduz; 
- 
oliy toifa mehmonxonalari – 5 yulduz.