O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Gastronomiya turizmining turlari
Bugungi kunda aholi qatlamining quyidagi vakillari gastronomik turistlarni hosil qiladi:


15.1-rasm. Gastronomik turistlarning tarkibi
Gastroturlar ikki turga bo‘linadi: qishloq («yashil» deb nomlanuvchi) va shahar gastroturlariga bo‘linadi. Buning o‘ziga xos farqi shundakim, qishloq joyiga sayohatga chiqayotgan turist ekologik toza mahsulotni tatib ko‘rishga yo‘naltirilgandir. Masalan: «yashil» turlarda o‘rmonlarda o‘sib turgan yovvoyi mevalarni yig‘ish, dalalarda o‘sib yotgan meva va sabzavotlarni yig‘ish, ruxsat berilgan joylarda ov va vino ishlab chiqarish yo‘llari bo‘ylab sayohatni taklif qiladi. Shahar gastroturlari konditer fabrikasiga sayohatni yoki kichik kolbasa sexi, shu sex qoshida joylashgan restoran va shu yerda tayyorlanadigan tansiq taom sexi mahsulotlari bilan tanishtiriladi.
Bundan tashqari, bizlarga bir hududning turli-xil taomlari va bir xil taomni turli xil mamlakatlarda tayyorlanishi bilan ham aynan shu gastroturlar tanishtiradilar. Bu juda ham mashhur bo‘lgan fransuz bolgar vinolari turi bo‘lib sayyohlarni uzum ishkomlari bo‘ylab sayohatga, uzum yig‘ishga va vinolar tatib ko‘rish (degustatsiyasi)ga chorlaydi.
Gollandiya, Shvesariya va Italiyaga pishloqli turlarda sayohatchilar pishloqlarni eng sara navini tatib ko‘rishi va pishloqli yarmarkalarga tashrif buyurishi mumkin. Germaniya, Avstriya, Chexiya, Belgiya bo‘ylab pivo turlarida bu ichimlik ishqibozlariga pivoning turli-xilligidan tashqari, pivo tayyorlanish xonalari, mashhur pivo barlari va festivallarga tashrifi bilan ham ajralib turadi. Shuni ta’kidlash joizki, har bir davlatni o‘ziga xos gastroturizm salohiyati mavjuddir.
Zero har bir davlatning o‘ziga xos milliy oshxonasi va unda boshqa bir mamalakatda takrorlanmaydigan, asrlar osha saqlanib kelayotgan, o‘zining takrorlanmas mehmondo‘stligi va milliy taomlari bo‘lgan oshxonasi mavjuddir. Masalan, Yaponiyada turistlar gid boshlovchi yordamida ularning milliy taomi bo‘lgan «sushi»ni tayyorlash uchun mahsulotlar harid qilishadi va sayyohlar ko‘z oldida mashhur bosh oshpazlar (shef-povarlar) tomonidan «sushi» tayyorlanadi. Pasta nazarimizda Italiya sarhadlaridan chiqib ketgan juda ham oddiy taom bo‘lib, ko‘ringani bilan, kulinar sayohatda turist bu taomni turli xilligi, uning takrorlanmas ta’mi va bir xil reseptda turli xil oshpazlar tomonidan tayyorlangan pastaning mo‘jizaviy ta’mi bilan tanishadi hamda uni bir-biri bilan qiyoslaydi.