O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Gid ekskursiya xizmatlarida geografik omillarning roli. Geografiyani o’rganish bizga biz yashayotgan atrof-muhit haqida aniq tasurot beradi. Bu inson va tabiat o'rtasidagi munosabatlarni ta'riflaydi. Bu, shuningdek, madaniyatlar, iqtisodiyot, landshaftlar va muhitdagi farqlarni tushunishga yordam beradi .Geografiya ikki keng turlarga ham bo'linishi mumkin:
Jismoniy geografiya u yerdagi manzaralar, tuproq, suv, va hokazolarni o'z ichiga oladi.
Inson geografiya: u atrof-muhitga insonning o'zaro tasirini o'rganish va jamiyatning shakllanish jarayonidir. Bu yana madaniy geografiya, aholi geografiyasi, siyosiy geografiya, rivojlanish geografiya, sog'liqni saqlash geografiya va iqtisodiy geografiyaga bo'linadi.
Geografik xususiyatlar sayyohlikda muhim rol o'ynaydi. Quyida ta'riflanganidek, sayohat qilish joyini rivojlantirish, ularni boshqarish, mehmonlar profili va boshqa geografik omillar turizm sanoatiga bir qator ta'sir qiladi: Joy tanlashga tasir qiluvchi asosiy omillar (Geografiyaga taluqli)
-joyning manzaraviy go’zalligi (Hill station, daraxtlar va ko'katlar va boshqalar)
-bir joyda joylashgan noyob geografik xususiyatlari (vulqon, krater, va hokazo)
-masofa (borish uchun/tugallash uchun). Joyga yoki joyga atrofida, masalan Milliy Parklar)
-demografik xususiyatlari
Boshqa omillar (Geografiyag taalluqli bo’lmagan)
-siyosiy muhit;
-ijtimoiy rivojlanish;
-joyning mashhurligi (joy haqida qiziqish);
-turistik hizmatlarning mavjudligi (tur operatorlar, transporters etc.);
-visitor's patterns etc. (preferences of visitors);
-narxlar (borish, qolish va ko’chish).
Geografiya va turizmning 3 asosiy nazariyasi (Boniface and Cooper, 2002) mavjud bo’lib, bular quyidagilardan iborat: ²⁸
-makon ko'lamli (sayyohlikni vujudga keltirish va yo'nalishlarini qabul qilish va ular o'rtasida bog'liqlik, inson faoliyatini o'rganish)
-geografik komponent (turizm tizimini o'rganish shu jumladan turistlar kelib chiqishi, joyi va ular tanlayotgan yo’nalishlarni o’rganish)
-turizm tizimining tarkibiy qismlari (sayyohlik oqimlari va asosiy motivatsion omillar) o'rtasida ko’lamli hamkorlik.