O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta mahsus ta’lim vazirligi Urganch Davlat universiteti San`atshunoslik fakulteti

SINTETIK SMOLALAR
SINTETIK SMOLALAR — asosan polikondensatlanish natijasida olinadigan oligomerlar. Mol. m. kichik boʻlgan sintetik polimerlarning anʼanaviy nomi. Alkid smolalar, karbamid smolalar, fenolaldegid smolalar va b. S. s. ga mansub (q. Smola).

Sintetik smolalar - polikondensatsiya yoki polimerizatsiya reaktsiyalari

yordamida olingan yuqori molekulyar og`irlikdagi birikmalar kimyoviy sanoat
mahsulotidir. Ikkala usul o`rtasidagi farq: birinchi holda, oddiy molekulalar ular
orasida uglerod aloqalari yaratilganda murakkab organik moddalarni hosil qiladi.
Ikkinchi holat qo`shimcha mahsulotlar bilan shug`ullanmaydi va oddiy monomerlarni
birlashtirish jarayoni. Smolalarning ikkita asosiy klassi mavjud: Termofaol: ularning
xususiyatlari haroratga qarab o`zgaradi; Termoplastik: ularning xususiyatlarini
doimiy ravishda saqlab turish; kukunlar, emulsiyalar, granulalar va boshqalar
shaklida ishlab chiqariladi.

41-rasm. Sintetik smola
Sintetik smolalar 9 asosiy turga bo`linadi:
1. Alkid: yopishqoq va yopishqoq mustahkamlikka ega, rangi sariqdan jigar
ranggacha o`zgaradi;
2. Amino smolalar: termosetlash sinfiga tegishli, odatda formaldegidli
polikondensatsiya mahsuloti;
3. Glyptaik: glitserin va ftalik angidridning polikondensatsiyasi natijasida;
4. Indene-coumarone: termoplastik va ko`mirning polimerlanishidan kelib
chiqadi;
5. Karbamid-formaldegid: karbamid va formaldegidning polikondensatsiyasi
natijasida;
6. Neft: termoplastik, neft mahsulotlarining polimerizatsiyasi natijasi;
7. Terpen: frenlarni o`z ichiga olgan fraktsiyalarning polimerizatsiyasi paytida
olingan termoplastikalar;
- 123 -
8. Fenol formaldegid: fenol va formaldegidning polikondensatsiyasi mahsuloti
termoses xususiyatlariga ega;
9. Epoksid: epoksid guruhlari bo`lgan oligomerlar o`zaro bog`langan
polimerlarni hosil qiladi.