O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

L.S. Vigotskiyning
 nazariyasida aniq yoritib 
berilgan 

---

97 
o’zlashtirish, 
avloddan 
- 
avlodga 
berish, 
saqlash 
bilan 
bog’liq.
Ongning paydo bo’lishi taraqqiyotida filogenetik - organizmning oddiy shaklidan tortib 
murakkab, to hozirgi zamon kishisiga qadar rivojlanish jarayoni juda uzoq tarixiy ijtimoiy, biologik 
o’zgarishlar yuz bergan davrlar bilan xarakterlanadi. 

---

98 
ANGLANGAN 
ANGLANGAN 
XARAKATLAR 
XARAKATLAR 
ANGLANMANGA
N
XARAKATLAR 
Anglash 
Yuqori 
darajadagi 
anglanganlik 
Mantiq (aql) 
Ichki to’yg’u 
(intuisiya) 
CHAP YARIM

O’NG 
YARIM
 
SHARLAR

SHARLAR 
 
 
ONG OSTI ANGLASHI 
Psixologik avtomatlashganlik, 
refleksiya, bilim, ko’nikma, malaka, 
hissiyotlarning almashishi 
Ontogenetik taraqqiyotda har bir individ hayoti davomida murakkab o’zgarishlar tizimini 
bosib o’tadi. Murakkab ko’rinishdagi shart-sharoitga moslashish refleks qobiliyatini paydo bo’lishi, 
taraqqiyotiga olib boradi. Ongning rivojlanishini ta’minlovchi omillar: hozirgi zamon sharoitida 
yoshlarni har tomonlama kamol topishi, mustaqil fikrlash, atrofidagi o’zgarishlarga ochiq ko’z bilan 
teran fikr bilan munosabatda bo’lishi mumkin ijtimoiy o’zgarishlarda faol ishtirok etishlari lozim. 
Buning uchun fon yutuqlarini, umumxalq madaniyatini o’zlashtirilishi, o’z-o’zini boshqarishni 
yangi vositalaridan foydalanish zarur. Ishlab chiqarish korxonalarini yangi texnologiyalar bilan 
boyitish, bilimga bo’lgan qiziqishni ortishi kelajakdagi ijtimoiy o’zgarishlar, istiqbollar nazarda 
tutiladi. Shuningdek odamdagi barcha psixik jarayonlar, psixik xususiyatlar, psixik holatlar faqat 
ong bilan emas balki ongsizlik ong osti holatlarida ham ro’y berishi mumkin. 
Odam shaxsidagi ongsizlik holatlari kishining o’zi anglamagan holda qiziqishi va 
ehtiyojlarini bajarishga intilishdir. Bunday xatti-harakatlar turli ixtiyorsiz reaksiyalarda, xulq 
atvorda, psixik hodisalarda namoyon bo’ladi. Ongsizlik holatlarini ikkinchi guruhi asosida ongsizlik 
holatlarining uchinchi guruhi kishining idroki, xotirasi va xayoli bilan bog’lanib ketadi. Tush 
ko’rish, shirin xayol, orzu. Ongsizlik xolatlari ba’zan kishining ongiga singib qolgan ahloq 
normalari orqali nazorat qilinishi ham mumkin. (