O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Psixologiyaning hozirgi farazlari 
Nevro ilm 
Tana va miya, xislar, 
xotiralar va 
tajribalarga qanday 
Og’riq haqidagi 
habarlar qo’ldan 
miyaga qanday yetib 
Biologic, aqliy 
hamda klinik 
15
David G. Myers. Psychology. Tenth Edition // Hope College Holland, Michigan. – NY.: Worth Publishers, 2013. – P. 
6 
Reja
Psixologiya predmeti 
haqidagi tasavvurlar 
rivojlanishining asosiy 
bosqichlari. 
Psixik aks ettirish. 
Onglilik va 
ongsizlik.
Jonli va jonsiz 
tabiatda aks 
ettirish shakllari

---

93 
imkoniyatlar beradi? 
boradi? 
Evolyutsion 
Qanday qilib fel 
atvordagi tabiiy 
tanlov genlarning 
tirik qolish ehtimolini 
oshiradi? 
Evolyutsion 
rivojlanish xulq atvor 
moyilliklariga 
qanday tasir etadi? 
Biologic, ijtimoiy, 
taraqqiyot 
Xulq-atvor 
genetikasi 
Genllarimiz va atrof 
muhit 
shaxsiyatimizga 
qanday tasir etadi? 
Psixologik 
harakterlar, masalan 
zehnlilik, shaxsiyat, 
depressiyaga 
nisbatan zaiflik 
kabilar genlarimiz 
maxsulimi yoki muhit 
maxsuli? 
Shaxsiyat, taraqqiyot.
Psixodinamika 
Xulq- atvor qanday 
qilib kutilmagan 
zarbalardan va 
kelishmovchiliklardan 
paydo bo’ladi? 
Qanday qilib 
insonlarning shaxsiy 
xarakterlari va 
nuqsonlari 
yoshlikdagi 
ushalmagan orzular 
va bolalik traumalari 
bilan bog’lanadi? 
Klinik, xususiyat, 
maslahatlar 
Fe’l- atvor 
Biz qanday qilib ko’z 
ilg’aydigan 
javobgarlikni 
o’rganamz 
Biz qanday qilib 
ma’lum predmetlar 
yo holatlardan 
qo’rqish tuyg’usini 
sezamiz 
Klinik, maslahat, 
sanoatlashgan 
organizatsiya 
Bilish 
Biz qanday qilib 
raqamlar bilan 
yozamiz, faoliyat 
yuritamiz va 
ma’lumotlarni qayta 
tekshiramiz? 
Biz eslashda 
ma’lumotlardan 
qanday 
foydalanamiz? 
Muammolarni hal 
qilishdachi? 
Bilish, klinik, 
maslahat.
Ijtimoiy-madaniy 
Millatlar va 
holatlarda o’ylash va 
xulqlar qanday 
farqlanadi?
Biz insonlarning 
o’xshashliklarimiz va 
farqlarimiz nimada? 
Taraqqiyot, klinik va 
ijtimoiy. 
 
Psixologiya fanining asosiy vazifasi – psixik hodisalarni o’rganish va ilmiy asoslashdir. Axir 
barcha narsalar kabi psixik hodisalar ham ma’lum qonuniyatlarga bo’ysunadi. Psixologiya shu 
qonuniyatlarni ochishga, ularning tarkib topishi va rivojlanishini ochishga qaratilgandir. Ushbu 
qonuniyatlarni bilish, ularni boshqarish, tashkil etish, ta’lim-tarbiya jarayonlarini to’g’ri olib 
borishga yordam beradi. 
Psixologiya tarifining kalit so’zi bu - ilm. Psixologiya bu kitobda ko’plab savollarga javob 
beradi. Mening maqsadim shunchaki natijalarni aytish emas balki, psixologlar qanday o’yinlar 
o’ynashini ko’rsatib berish hamddir. Siz tadqiqotchilarning baxsli fikr va g’oyalarini qanday 
baholashlarini ko’rishingiz mumkin.
16
 
Ilmiy psixologiyaning predmeti deyilganda avvalo psixik hayotning konkret faktlari nazarda 
tutiladi. Psixik xarakterga doir har bir fakt esa ham miqdor ham sifat jihatidan xarakterli 
16
David G. Myers. Psychology. Tenth Edition // Hope College Holland, Michigan. – NY.: Worth Publishers, 2013. – P. 
6 

---

94 
xususiyatga ega. Ilmiy jihatdan bilish hodisalarni tasvirlashdan ularni tushuntirib berishga o’tishni 
muqarrar talab qiladi. Bu esa o’z o’rnida qonunlar mohiyatini ochib berishni talab etadi. Demak, 
psixologik faktlar bilan birgalikda psixologik qonunlar psixologiya fanining o’rganiladigan 
predmeti bo’lib yuzaga chiqadi, shuningdek psixik holatning mexanizmlarini aniqlashdan iboratdir. 
Ushbu muammolar fiziologiya, biofizika, bioximiya, kibernetika bilan birga ochib beriladi. 
Demak, qisqa qilib, psixologiyaning predmeti