|
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
103.
“2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta
ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi”. O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2017-yil 7-fevraldagi PF-4947 sonli Farmoni.
104.
“Maktabgacha ta'lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 30-
sentyabrdagi PF-5198-sonli Farmoni.
105.
“2017-2021-yillarda maktabgacha ta'lim tizimini yanada takomillashtirish
chora-tadbirlari to‘g‘risida”. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-
yil 29-dekabrdagi PQ-2707-sonli Qarori.
106.
“Maktabgacha ta'lim tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari
to‘g‘risida”. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 9-
sentyabrdagi PQ-3261-sonli Qarori.
107.
Rahimov Sh. Asosiy vazifa – bolalarni ta'limga qamrab olish.//
“Maktabgacha ta'lim” jurnali, 3-son, 2017. 2-3 bet.
108.
Quronov M. Bolam baxtli bo‘lsin, desangiz...: ota-onalar uchun. – T.:
Manaviyat, 2013. – 320 b.
Bolalarda tabiat v
20-Mavzu: Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta'lim berishning
o‘ziga hosligi
Reja:
1.
Maktabgacha yoshidagi bolalarga ta'lim berishning o‘ziga hosligi
2.
Mashg‘ulot - maktabgacha yoshdagi bolalarga ta'lim berishning asosiy
shakli
o‘g‘risida aniq tassavvurga ega bo‘lishi kerak. U tabiat hodisalari ularning o‘zaro
bog‘liqligi va qonuniyat-larini bilib oladi. Jonsiz ta-biat o‘simliklar hayvonlarni
kuzati
Ta'lim – maktabgacha yoshdagi bolaning bilish qobiliyatlarining muntazam –
rejali ravishda rivojlantirib borish, bolalar bog‘chasi tarbiya dasturida belgilangan
eng oddiy bilimlar sistemasi bilan qurollantirish, malaka va ko‘nikmalarni
shakllantirishdan iborat. Maktabgacha tarbiya yoshdagi bolalarga aqliy tarbiya
berishda ta'lim yetakchi rol o‘ynaydi. Chunki u ta'lim jarayonida aqliy tarbiyaga
doir hamma masalalar hal etiladi. Ta'lim – bolalarga izchillik bilan bilim berishni,
bu bilimlarni aniqlash va sistemalashtirishni, bilish jarayonlarini, tafakkur
faolligini rivojlantirishni nazarda tutadi.
Ta'lim kuzatuvchanlik, qiziquvchanlik va aqlning singchkovlik, ziyraklik,
tanqidiylik kabi sifatlarni rivojlantirishga yordam beradi. Ta'lim jismoniy, estetik
va mehnat tarbiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun ham zarurdir.
Bog‘chada bolalarga madaniy – gigienik ko‘nikmalar, asosiy xarakatlar o‘rgatiladi,
ular madaniy ahloqiy qoidalarini o‘zlashtirib oladilar.
Ta'lim jarayonida bolalarda o‘quv faoliyatlari asoslari hosil qilinadi, ularni
maktabda muvaffaqiyatli o‘qish uchun muhim shart-sharoitlar yaratiladi.
Ta'limni ikki yo‘l bilan amalga oshirish muvofiqdir:
Birinchi yo‘l - bolalarni bilim, malaka, ko‘nikmalarni kattalar bilan o‘zaro
munosabatda bo‘lishi orqali egallab borishidir. Bu muomala mehnat faoliyati vash
u kabilar bilan belgilanadi.
Ikkinchi yo‘li – maxsus tayyorgarligi bor kishilarning maxsus o‘quv
muassasalarida bolalarni kerakli bilim, malaka, ko‘nikmalardan rejali ravishda
xabardor bo‘lib borishidir. Bunday yo‘l bilan ta'lim berishdan maqsad yosh
avlodni zamonaviy ishlab chiqarishda, jamiyatning ijtimoiy-siyosiy, madaniy
hayotida faol qatnashtirish uchun zarur bo‘lgan Fan yutuqlari bilan tanishtirishdir.
Ta'lim – maktabgacha yoshdagi bolaning bilish kobiliyatlarining muntazam
– rejali ravishda rivojlantirib borish, MTMning talim- tarbiya dasturida
belgilangan eng oddiy bilimlar sistemasi bilan qurollantirish, malaka va
ko‘nikmalarni shakllantirishdan iborat. Maktabgacha tarbiya yoshdagi bolalarga
akliy tarbiya berishda ta'lim yetakchi rol o‘ynaydi. Chunki u ta'lim jarayonida akliy
tarbiyaga doir hamma masalalar hal etiladi. Ta'lim – bolalarga izchillik bilan bilim
berishni, bu bilimlarni aniqlash va sistemalashtirishni, bilish jarayonlarini, tafakkur
faolligini rivojlantirishni nazarda tutadi.
Ta'lim kuzatuvchanlik, qiziquvchanlik va aqlning singchkovlik, ziyraklik,
tanqidiylik kabi sifatlarni rivojlantirishga yordam beradi. Ta'lim jismoniy, estetik
va mehnat tarbiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun ham zarurdir. MTMda
bolalarga madaniy – gigienik ko‘nikmalar, asosiy harakatlar o‘rgatiladi, ular
madaniy ahloqiy qoidalarini o‘zlashtirib oladilar.
Ta'lim jarayonida bolalarda o‘quv faoliyatlari asoslari hosil qilinadi, ularni
maktabda muvaffaqiyatli o‘qish uchun muhim shart-sharoitlar yaratiladi. Ta'limni
ikki yul bilan amalga oshirish maqsadga muvofiqdir:
Kuzatish metodi
. Bolalarni tevarak atrof bilan tanishtirish imkonini beradi.
Bunda bolalar ko‘rish, eshitish, sezish idroklari orqali bilimlarni egallash
imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Bu esa asosan yangi bilim berishda qo‘llaniladi.
Kuzatish – bolalarning narsa, voqyealarning ma'lum maqsadi bilan rejali
idrok etishidir. Kuzatish metodi ma'lum ob'ektlarni kuzatishda yetakchi o‘rinni
egallaydi.
Namoyish etish metodi
. Bu metod tarbiyachi bolalarga narsani o‘zini yoki
tasvirini ko‘rsatadi. Bu bevosita ko‘rib bo‘lmaydigan narsalar (boshqa tabiy
zonadagi hayvonlar, o‘simliklar, kishilar hayoti bilan) qo‘llaniladi.
Hikoya qilib berish - materialni aniq, obrazli, ta'sirchan bayon qilish. O‘rta
guruhdan boshlab badiiy asarlarni ifodali o‘qib berish.
Suhbat metodi.
3-4 yoshli bolalar bilan o‘tkazilmaydi. 4-5 yoshli bolalar
bilan ham qisqa suhbat o‘tkaziladi. 6 yoshdani boshlab suhbat mustaqil mashg‘ulot
sifatida o‘tkaziladi.
Bolalarga ta'lim berish jarayonida tarbiyachi har xil metodlardan, usullardan
foydalanish:
Do'stlaringiz bilan baham: |
