O’zbеkistоn Rеspublikаsi Оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi fаrg’оnа pоlitехnikа instituti

18-Ma’ruza 
 MAVZU: MAҲSULOT SIFATINI BOSHQARISH 
Reja: 
1. 
Maҳsulot  sifatini  oshirish omillari. 
2. 
 Maҳsulot Sifatini boqarish muammolari. 
Tayanch so’z va iboralar: Maҳsulot sifatini boshqarish, zaruriy sifat darajasi, 
sifat ҳalqasi, boshqaruvchi va boshqariluvchi tizim, sifat menedjmenti 
konieptsiyalari. boshqarish obhekti. boshqaruvchi Tahsirlar, boshqaruv dasturi. 
maҳsulot sifatini boshqarish jarayoni bosqnch. tari. 
1.  Maҳsulot sifatiga tahsir etuvchi asosiy omillar. 
Maҳsulot sifati tahsir kuchi, xususiyati va davomiyligi turlicha 
bo‘lgan ko‘plab omillar tahsirida  shakllanadi. 
Maҳsulot sifatiga uning ҳayotiy tsiklining barcha bosqichlari (loyiҳalash - 
tayyorlash  -  saqlash  -  sotish  -  foydalanish)  da  asos  solingani  sababli  sifat 
ҳosil 
qiluvchi 
omillar 
quyidagicha 
tavsiflanadi: 
konstruktsiyali 
(rejalashtiriladigan) ishlab chiqarish, yetkazib berish va sotish, foydalanish. 
Bosqichlarning  ҳar  birida  omillarni  subhektiv  va  obhektiv  omillarga 
ajratish mumkin. Sifatga tahsir etuvchi subhektiv omillarga inson faoliyatiga 
bevosita  daxldor  va  unga  bog‘liq  bo‘lgan  omillar  kiritiladi.  Malaka  (kasbiy 
maҳorat) darajasi, umumta‘lim va madaniy daraja, maqsadli va ҳulqiy yo‘nalish 
(mentalitet), meҳnat natijalaridan manfaatdorlik darajasi va boshqalar shular 
jumlasidandir.  Muayyan  xodimlarning  jismoniy-ruҳiy  fazilatlari  bilan  bog‘liq 
omillar  -  tezda  ilg‘ab  olish,  fikrni  bir  nuqtaga  jamlashga  qodirlik,  tuyg‘u 
organlarining juda sezgirligi kabilar shular jumlasiga kiradi. 
Sifatga  tahsir  etuvchi  obhektiv  omillarga  xodimlar  meҳnat  qilishlari  kerak 
bo‘lgan ish sharoitlariga bog‘liq omillar kiritiladi. Obhektiv omillar qatoridan texnik, 
tashkiliy, iqtisbdiy omillarni  ajratib ko‘rsatish mumkin. 
Texnik  obhektiv  omillar  qabul  qilinadigan  texnik  qarorlar  xususiyatiga 
ҳamda  maҳsulotni  yaratish,  yetkazib  berish  va  foydalanishda 
qo‘llaniladigan texnik vositalarga bog‘liq bo‘ladi. 
Tashkiliy omillar maҳsulotning yaratilishi, muomalada bo‘lishi va 
sotilishining tashkil etilish xususiyatiga bog‘liq bo‘ladi. 

---

 
96
 
Iqtisodiy omillar maҳsulotning yaratilishi, yetkazib berilishi. 
sotilishi va foydalanishda uning sifatiga iqtisodiy tahsir xususiyati (ish 
ҳaqining shakli va darajasi, tannarx darajasi va tuzilmasi)ga bog‘liq bo‘ladi.