O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta mahsus ta'lim vazirligi cm. Mustafayev, O'. A. Ahmedov, M. S. Mustafayeva, M. T. Yulchiyeva

2. Қунгабоқар пояси
Ташқи томондан кунгабоқарнинг пояси эпидерма билан қопланган бўлиб, унинг остида пластинкасимон колленхима жойланган. Колленхима остида пўстлоқ паренхимаси жойлашган. Бу қаватнинг охири склеренхима билан туташган. Бу қатлам сақловчи влагалища (нов) ҳисобланади. Колленхима, асосий паренхима ва крахмал сақловчи нов поянинг бирламчи пўсти таркибига киради. Марказий цилиндр склеренхимадан бошланади. У перицикл ҳисобланиб, ўтказувчи най боғламлари сиртида жойлашган. Склеренхима қатламлари орасида паренхима қатлами жойлашган. Кўпчилик ҳолларда унда смола йўллари ҳосил бўлади. Склеренхиманинг ҳар бир қисмига очиқ коллатерал ўтказувчи най боғлами бирикади. Ўтказувчи най боғламлари орасида най боғламлари оралиқ камбийси мавжуд. Бу камбий ташқи томондан ксилема ва ички томондан луб (флоэма) паренхимасининг ўтказувчи най боғламларини ҳосил қилади (45 расм).
Кунгабоқарда ўтказувчи най боғламларининг оралиқ камбийси асосий паренхимадан ўтказувчи най боғламлари шакллангандан сўнг шаклланади. Ўтказувчи тола боғламлари оралиғи камбийси янги ўтказувчи найлар шаклидаги ксилема ва флоэмани ҳосил қилади. Бу янги ўтказувчи найлар эски ўтказувчи найлар орасида шаклланиб, вақт ўтиши билан улар билан бирлашади ва ўзакнинг бир бутун қатламини ҳосил қилади. Ёғочликнинг ташқи томонида камбий қатлами, унинг устида флоэма қатлами жойлашади. Ўтказувчи най боғламларининг ички томонида поя асосини ташкил этадиган ёғочлик паренхимаси жойлашганлиги кузатилади.
Кузатилганларнинг сурати чизилади ва унда эпидерма, пластинкасимон колленхима, пўст паренхимаси ва смола (мум) йўллари, склеренхима, очиқ коллатерал най боғламлари, ўтказувчи най боғлами камбийси, ўтказувчи най боғлами оралиғи камбийси, ўзак паренхимаси белгиланади ва ўрганилаганларнинг тавсифи ёзилади.

3. 
   Айиқтовон поясининг ички тузилиши.
   

Айиқтовон (Ranunculus repens) поясининг кўндаланг кесимидан тайёрланган препаратда поянинг сирт томонида эпидерма, унинг остида хлорофилл сақловчи паренхима жойлашганлигини ва бу қатлам ҳужайралари ораси бўшлиғи бирлиги, бу бўшлиқ аэренхима (шамоллатувчи) эканлиги кузатилади. Кузатиш давомида ўтказувчи най боғламларида ҳар бир боғлам склеренхимадан иборат маҳкамлик тўқима қатлами билан ўралганлигини аниқлаш мумкин. Най боғламлари орасида камбий ва унинг томонидан флороглюцин таъсирида қизил рангга бўялган ксилема ва камбий қатлами кўринади. Ўтказувчи найлар деярли ўсмайди ва улар орасида камбий қатлами ҳосил бўлмайди. Най боғламларини асосий паренхима ажратиб туради. Вақт ўтиши билан ўсимлик қаригач қурий бошлагач ёғочланади.
Кузатилганларнинг сурати чизилади. Суратда эпидерма, хлоренхима, очиқ коллатерал най боғламлари, боғлам камбийси, ўзакнинг асосий паренхимаси, бўшлиқ белгиланади (қаранг 43 расм).