O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta mahsus ta'lim vazirligi cm. Mustafayev, O'. A. Ahmedov, M. S. Mustafayeva, M. T. Yulchiyeva

Амалий машғулот учун
Зарур материаллар:

1. 
   Хона ўсимлиги традесканция (Tradescantia virginika)ни новда ва барги ёки спиртда фиксатция қилинган препарати.
   
2. 
   Қоронғуда ўстирилган мош, буғдой ёки арпанинг кўкариб улгурмаган пояси ёки бошқача айтганда сумалак учун тайёрланган буғдой ўсимтаси.
   

Топшириқ.

1. 
   Традесканция баргининг остки қисмидан препарат тайёрланг.
   
2. 
   Катталаштириб кўрсатадиган окулярда ҳужайранинг кузатиб, ядро атрофида мавжуд лейкопластни аниқланг ва кузатинг.
   
3. 
   Икки учта ҳужайра суратини чизиб, унда ҳужайра пўсти, ядро, лейкопласт, антоцианли вакуолани белгиланг ва тавсифини батафсил ёзинг.
   

Ишнинг бориши
Препарат тайёрлаш учун традесканция баргини узиб олиб, уст томони билан чап қўл бармоғига шундай ўраш лозимки, баргнинг ост томони ташқарида қолсин. Пинцет ёки игна ёрдамида остки эпидермисни барг этида ажратиб оласиз. Олинган пўстда (кожицада) барг эти ҳам қолади. Аммо ажратиб олинган барг пўстининг охирида тоза этидермис ҳам мавжуд бўлиб шу жой микроскопда кузатилади.
Кичик қилиб кўрсатувчи окулярда кузатганда олти бурчакли ҳужайралар ва оқиш бинафша рангли антоциан пигментларни кўрасиз.
Катталаштириб кўрсатадиган окулярда қаралганда майда рангсиз ядрочалар–лейкопластлар билан ўралган ҳужайра ядроси кўринади.
Ҳужайра цитоплазмаси ҳужайра девори бўйлаб жойлашган, рангсиз, доначасимон тасмалар шаклида ядрони ўраб туради. Агар препарат (барг эпидермиси) барг четидан олинган бўлса ҳужайра бироз калта бўлиб, унда оғизча (устица) кўринади. Оғизчадаги бирикувчи лабчаларда хлоропластни осонлик билан кўриш мумкин. Оғизча четида қўшимча иккита ён ҳужайрада лейкопластлар борлигини кўриш мумкин. Микроскопда кўринган ҳужайра, унинг пўсти, ядро, вакуола ва лейкопласт сурати чизилади ва батафсил тавсифи ёзилади.
Ўсимлик ҳужайрасидаги лейкопластларнинг аҳамияти қўйидагича: Маълумки барча ўсимликлар келгусида ўсиш ва ривожланиш учун ортиқча озуқа моддалар кўпинча крахмал тўплайдилар. Шу мақсад учун айрим холларда илдиз туганак (масалан картошкада), айрим холларда эса уруғда (буғдой арпа жухори ва ҳокозо) ва ниҳоят илдизда тўплашадиган жамғарма, бундай холда, илдиз юғонлашади (хрен ўсимлигида) ва шу юғонлашган қисмида озуқа модда жамғарилади. Хрен илдизидан тайёрланган микроскопик препаратда мавжуд крахмал доначаларига тегишли реактив ва ранг тасир этганда бу доначалар атрофида юпқа пардани кўриш мумкин. Бу крахмал ҳосил қилган лейкопласт қолдиғи сифатида қараш мумкин. Шундай қилиб лейкопластлар ҳам хлоропласт сингари крахмал ҳосил қилувчилардан.
Аммо лейкопластлар хлоропластлардан фарқли равишда крахмални органик модда (шакар) дан ёруғлик бўлмаганда (қоронғуликда) ҳосил қилади.
Бундан ташқари лейкопластлар ҳосил қилувчи туқималар таркибида мавжуд булиб, ўсимликни ўсиш давомида хлоро ёки хромопластларга айланиши мумкин.