O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

b o'lm asin , ular ta’sirida b o ‘ladigan korroziyani V .M . M oskvin va
V .V . K ind tasnifi bilan tushuntirsa b o ‘ladi. Shu sababli ayrim
m isollarda V .V . K ind tasnifm ing ba’zilarini ko'rib chiqam iz.
Sulfoalyum inatli korroziya — bu sulfatli korroziyaning bir turi
b o ‘lib, sem enttosh va betonda 0 ,2 5 — 1 g/1 ionlari b o ‘lgan sulfatli
suvlarning ta ’sirida vujudga keladi. S 0 42' ionlarining m iqdori
k o ‘rsatilgan m iqdordan ortib ketsa, bu korroziya sulfoalyum inat
gipsli korroziyaga aylanadi. Sulfat ionlarining konsentratsiyasi 0,25
g/1 pastga tushib ketsa, V .V K ind m a ’lum otlariga k o ‘ra, bu
portlandsem entlar uchun xavfli bo'lm aydi.
Tabiiy suvlar yoki sanoat oqovalari tarkibida C a S 0 4, N a 2S 0 4,
M g S 0 4, M gC I2, N a C I va shu kabi tuzlar turli m iqdorda bo'lishi
m um kin.
Sulfoalyum inatli korroziya quyidagi reaksiyalar orqali hosil
b o ‘lishi mumkin:
C a ( 0 H ) ,+ N a 2S 0 4+ 2 H 20 = C a S 0 4 • 2 H 20 + N a 0 H ;
3CaO • A 1 2O
j
 • 6 H 20 + 3 C a S 0 4 • 2 H 20 + 1 9 H 20 =
= 3 C a O • A120 3 • 3 C a S 0 4 • 3 1 H 20 .
N atriy gidrat oksidi yaxshi eriydigan m odda b o ‘lib, sem ent-
toshdan yuvilib ketadi, bu reaksiya davom ida qiyin eriydigan kalsiy
206

---

gidrosulfoalyum inat hosil b o ‘ladi. U kristallanayotganda 30—32
m ol suvni yutadi, hajmi taxm inan 4 ,6 marta ko‘payadi, oqibatda
sem enttoshning m ustahkamligi keskin buziladi.
Kalsiy gidrosulfoalyuminat kristallari uzun ingichka ignalardan
iborat b o ‘lib, tashqi k o ‘rinishi ba’zi basillilarga o ‘xshab ketadi. Bu
o'xshashligi uchun , shuningdek, sem enttoshga juda xavfli ta ’sir