O„zbekiston respublikasi oliy

Parametrlar va o’zgaruvchilar

¹²Shell ichida foydalanuvchi foydalanishi mumkin bo‘lgan qiymatlar shell parametrlari bilan bog‘liq. Shell parametrlarining bir necha ko‘rinishlari mavjud. Harflardan, raqamlardan va pastki chiziq simvolidan iborat nomli parametlar odatda shell o‘zgaruvchi yoki oddiy o‘zgaruvchi deyiladi. O‘zgaruvchi nomi raqam bilan emas, balki, harfdan yoki pastki chiziq simvolidan boshlanishi kerak. Masalan, A76, MY_CAT va nomlaridan foydalanish mumkin va 69-ko‘cha (raqam bilan boshlanish) va MY-NAME (defisdan iborat) dan foydalanib bo‘lmaydi.

Siz nomlovchi va qiymat o‘zlashtiruvchi shell o‘zgaruvchilar foydalanuvchi tomonidan yaratilgan o‘zgaruvchilar hisoblanadi. Foydalanuvchi tomonidan yaratilgan o‘zgaruvchilarni istalgan vaqt o‘zgartirish mumkin yoki ularni faqatgina o‘qish uchun qilib qo‘yishingiz mumkin, shunday uni qiymatarni o‘zgartirishingiz mumkin emas. Siz foydalanuvchi tomonidan yaratilgan o‘zgaruvchilarni global qilib qo‘yishingiz mumkin. Global o‘zgaruvchilar barcha qobiq va dasturlar uchun ochiqdir. Bir shart bilan, global o‘zgaruvchilarda faqat katta harflardan boshqa o‘zgaruvchilarda esa kichik harfalrdan foydalanish maqsadga muvofiq.

Bourne Again Shell o‘zgaruvchi qiymati o‘zlashtirish sintaksisi quyida keltirilgan:

VARIABLE=value

Tenglik belgisi(=) ikki tomonida ham probel bo‘lmasligi lozim. Tenglikka

¹² A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, Mark G. Sobell, U.S. Corporate and Government Sales, pages 299-314.
quyida misol keltirilgan:

$ myvar=abc

Bourne Again Shell sizga buyruqlar qatorida o‘zgaruvchilarga tenglikni amalga oshirishga imkon beradi. Bu belgilanishlar buyruqar qobig‘I uchun local hisoblanadi, ya‘ni buyurish uchun faqatgina. My_script shell skripti TEMPDIR qiymatini ko‘rsatadi. Keyingi buyruqmy_script ni ishga tushurib TEMPDIR ni

/home/sam/temp qilib o‘rnatadi. Echo interaktiv shell my_script ishga tushgandan so‘ng TEMPDIR uchun hech qanday qiymatga ega emasligini ko‘rsatadi. Agarda TEMPDIR my_script ishlayotgan interaktiv shelldao‘rnatilgan bo‘lsa bu uning qiymatiga hech qanday ta‘sir ko‘rsatmaydi.

$ cat my_script

echo $TEMPDIR

$ TEMPDIR=/home/sam/temp my_script

/home/sam/temp

$ echo $TEMPDIR

3.