O„zbekiston respublikasi oliy

Dos2unix

dos2unix utilitasi Windows yoki Macintosh dagi faylni Linux tizimida o`qiy olinishi uchun konvertlashda ishlatiladi.

$dos2unix memo.txt

Matn faylni Windows yoki Macintoshdan Linux OT ga o`tish uchun tr buyrug`ini ham ishlatsangiz bo`ladi. Quyidagi misolda, -d variant bilan keltirilgan tr buyrug`I RETURNS larni o`chirishga yordam beradi

$ cat memo | tr –d ‗\r‘ > memo.txt

Bu yerda katta (>) belgisi memo.txt faylning standart chiqishi ga yo`naltiradi. Unix2dos I ishlatmasdan turib faylni konvertlash oson emas.

4. Fayllarni siqish va arxivlash

⁸Katta fayllar diskdan ko`p joyni egallaydi va kichkina fayllarga qaraganda tarmoq orqali bir tizimdan boshqa tizimga ma`lumot uzatilayotganda ko`p vaqtni oladi. Agar sizga katta fayllardan tez tez foydalanish kerak bo`lmasa , siz ularni CD , DVD diskda saqlashingiz mumkin yoki ularni qattiq diskdan o`chirishingiz mumkin. Agar siz faylni davom ettirmoqchi bo`lsangiz, ularni CD diskdan ko`chirib olishingiz biroz noqulaylik tug`diradi. Fayllarni diskda egallab turgan joyini kamaytirish uchun ularni to`liq o`chirmasdan turib, siz faylni biror bir ma`lumotini yo`qotmay turib faylni siqib qo`yishingiz mumkin.

Bzip2 utilitasi faylni analiz qilish orqali siqadi va uni qaytadan yaxshi kodlashtiradi. Faylning yangi ko`rinishi tubdan farq qiladi. Ma`lumotga ko`ra, yangi faylda ishlatilmaydigan belgilar ko`p uchraydi. Umuman olganda bzip2 utilitasi ko`p takrorlanadigan ma`lumotli fayllar uchun ishlaydi, jumladan matn va rasmli ma`lumotlar, shuningdek ko`plab rasmli ma`lumotlar allaqachon siqilgan holda bo`ladi.

Quyidagi misolda zerikarli faylni ko`rsatishgan. Har 8000 chi qatorda 72 ta e harfi va yangi qatorga o`tuvchi belgidan tashkil topgan. Faylning sig`imi diskning bir yarim megabaytdan qismini tashkil qiladi.
⁸ A Practical Guide to Fedora and Red Hat Enterprise Linux, fifth edition, Mark G. Sobell, U.S. Corporate and Government Sales, pages 161-166 .
$ ls –l

-rw-rw-r-- 1 sam sam 584000 Mar 1 22:31 letter_e
Fayl to`g`risida ko`p ma`lumot ls – l yordamida ekranga chiqariladi.Bu yerda letter_e degan fayl 584,000 baytni tashkil etadi. Bzip2 ning –v (--verbose) variant yordamida faylning hajmini qanchaga kamaytirish borasida hisobot beradi. Bunda fayl 99,99 % ga kichrayadi.

$bzip2 –v letter_e

letter_e: 11680.00:1, 0.001 bits/byte, 99,99% saved, 584000 in, 50 out.

$ ls –l

-rw-rw-r-- 1 sam sam 50 Mar 1 22:31 letter_e.bz2
Kichraygandan so`ng fayl 50 baytni tashkil etdi.Bzip2 utilitasi orqali faylni nomini .bz2 kengaytmali faylga o`zgartirish mumkin.Bu nom faylni siqilganini

,buni qaytadan ochmasdan turib ko`rib yoki pechatga berib yuborishdan eslatib turadi. Quyidagi haqiqatga yaqin bo`lgan misol zach.jpg nomli kompyuter grafikali rasm berilgan:

$ls –l

-rw-r--r—1 sam sam 33287 Mar 1 22:40 zach.jpg
Bzip2 utilitasi orqali ushbu faylni hajmini faqat 28 % ga kamaytirish mumkin chunki rasm allaqachon siqilgan formatda:

$ bzip2 –v zach.jpg

zach.jpg: 1.391:1, 5.749 bit/byte, 28.13% saved, 33287 in, 23922 out.

$ls –l

-rw-r--r-- 1 sam sam 23922 Mar 1 22:40 zach.jpg.bz2