O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti

Yordamchi toʻsin kesimlaridagi eguvchi momentlar 2-jadval.

Oraliq nomeri	Kesim lar	Chap tayanchdan kesimgacha boʻlgan masofa, oraliq ning qismi hisobida	koeffitsiyent qiymati		kNm	Eguvchi moment
I	1	0,2	0,065	-	( )x X6.78^2= =1366.2	88.8	-
		0,4	0,090	-		122.96	-
	22	0,425	1/11	-		124.2	-
	3	0,6	0,075	-		102.46	-
	4	0,8	0,020	0,014		27.32	19.13
	5	1,0	-	1/14		-	97.6
II	6	0,2	0,018	0,030	( )x X6.7^2= =1334.13	24.01	40.02
	7	0,4	0,058	0,009		77.38	12.01
	7	0,5	1/16	0,0075		83.4	10.01
	8	0,6	0,058	0,006		77.38	8
	9	0,8	0,018	0,024		24.01	32.02
	10	1,0	-	1/16		-	83.4

Toʻsin kesimlarini mustahkamlikka hisoblash
Yordamchi toʻsin kesimining dastlab qabul qilingan balandligi “B” tayanchdagi eguvchi moment qiymati boʻyicha tekshirib koʻriladi:

bu yerda ( , deb qabul qilinib 3-ilovadan toʻsin kesimining iqtisodiy jihatdan oqilona balandligiga mos bulgan koeffitsiyent qiymati.
Toʻsin kesimida armatura ikki qator joylashtiriladi. Beton himoya qatlamining qalinligi 20 mm qabul qilinib, toʻsin kesimining toʻliq balandligi quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda qabul qilinadigan armatura diametrining taqribiy qiymati. Yordamchi toʻsinning dastlab qabul qilingan oʻlchamlari hisob boʻyicha aniqlangan qiymatlaridan katta farq qilganligi uchun dastlab qabul qilingan oʻlchamlarini o’zgartiramiz:


7-rasm. Yordamchi toʻsinlarda payvandlangan sinch va toʻrlar sterjen-
larining uzilish joylarini aniqlashga doir;

Toʻsin kesimining ishchi balandliklari:

1-oraliqda (armatura ikki qator joylashganda) -
2-oraliqda (armatura bir qator joylashganda) -
tayanchlarda (toʻrlar ikki qator joylashganda) -
Toʻsin uchun quyidagi shart tekshiriladi:

bu yerda - koeffitsiyentning koʻndalang armaturalarni hisobga olinmagan holdagi qiymati (QMQ 2.03.01-96 ning 3.30-bandiga qarang) [2];

bu yerda (ogʻir betonlar uchun)
Yuqorida tekshirilgan shart bajarilyapti, demak toʻsin kesimining qabul qilingan oʻlchamlari yetarli.
Boʻylama armatura hisobi.
Siqiluvchi sohasi nisbiy balandligining chegaraviy qiymatini aniqlaymiz. B20 sinfli beton uchun boʻlganda

Seysmik tumanlar uchun qiymati 0,85 koeffitsiyentga koʻpaytiriladi. U holda


Toʻsinning tavr kesimi uchun neytral oʻq holati aniqlanadi.

Neytral oʻq tokchada joylashgan. Shuning uchun musbat momentlar taʼsiriga toʻsinning barcha kesimlari eni boʻlgan toʻgʻri toʻrtburchak kesim kabi hisoblanadi.
Toʻsin oraliqlarda va tayanchlarda boʻylama armaturasining sinfi A-II, koʻndalang armaturasining sinfi A-I boʻlgan payvand sinchlar va toʻrlar bilan jihozlanadi.
1-oraliqda oraliqda . Plita siqilish sohasida joylashgan, ,




Ikkita karkas uchun 4-ilovadan 4Ø14 A-IV armatura qabul qilamiz. Ularning yuzasi ;
Chetki oraliqlardagi sinchlarning yuqori sterjenlari konstruktiv talablar boʻyicha 2Ø10 A-III qabul qilinadi, chunki oraliqdagi manfiy moment nolga teng.
II va III o‘rta oraliqlarda ,



Ikkita karkas uchun 4-ilovadan 2Ø16 A-IV qabul qilamiz.
Oʻrta oraliqlardagi sinchlarning yuqori sterjenlari oraliqlardagi manfiy momentlarga hisoblanadi. Oʻrta oraliqlardagi manfiy moment , ,



Oʻrta oraliqlar sinchlarining yuqori sterjenlari uchun ham 2Ø10A-IV
( ) armatura qabul qilamiz.
“B tayanchda ” ,



Ikkinchi darajali to‘sinlarning “B” tayanch ustidagi cho‘ziluvchi armatura sifatida shu to‘sinlar o‘qlari orasida joylashgan tayanch usti to‘rlarining ishchi sterjenlari xizmat qiladi. Shuning uchun ikkita ko‘ndalang ishchi armaturali T-5 to‘rlari qabul qilamiz. Ularning yuzasi: ;
To‘rning markasi: T-5- ; ;