O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY
TA’LIM FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
SIRTQI BO’LIM

Iqtisodiyot yo‘nalishi

20.116 guruh talabasi

Mo'ydinzoda Muhammadali

Kreditning turlari va asosiy shakllari
mavzusida

Mustaqil ishi

Kreditning turlari va asosiy shakllari
Reja :


1.Kreditdan foydalanish.
2.Kredit shakllari.
3.Kreditning turlari.


1.Kreditdan foydalanish.
Kredit resurslaridan korxona kuyidagi xollarda foydalanishi mumkin:
1.Korxona kreditni xarajatlarining biron turini amalga oshirish uchun, masalan, xom ashe materiallar sotib olish, tugallanmagan ishlab chikarish uchun yeki junatilgan tovarlar uchun olish mumkin;
2.Korxona aylanma fondlarning doiraviy aylanishishining barcha boskichlariga kreditni jalb kilishi mumkin. Masalan, ishlab chikarish zaxiralari sotib olishga, tugallanmagan ishlab chikarishga, tayer maxsulotga, junatilgan tovarlarga va boshka xarajatlar uchun.
3.Korxonani kompleks kreditlashtirish zarur bulganda amalga oshiriladi.
Yukoridagi xollardan kurinib turibdiki, xar bir korxona uz faoliyati davomida kredit resurslariga muxtoj bulishi mumkin. Kredit bulgan talab kaysi usulda va muddatda, kim tomonidan kondirilishiga va karz oluvchilarga taklif kilinishiga karab, kredit bir necha tur va shakllarga bulinadi.
1.1.Muddatiga kqra
Uzok davrlardan buen kreditning berilish muddatiga karab kuyidagi turlari kullanib kelinmokda.
1.Kiska muddatli kredit berish.
2.Urta muddatli kredit berish.
3.Uzok muddatli kredit berish.
Kiska muddatli kredit berishda kreditlar bir necha oydan bir yilgacha bulgan muddatda beriladi. Bu turdagi kreditlar ishlab chikarish aylanma fondlari va muomala fondlarining doiraviy aylanishining uzliksizligini tahminlaydi. Bizga mahlumki aylanma fondlarning doiraviy aylanishi deyarli barcha ijtimoiy ishlab chikarish soxalarida bir yil va undan kamrok vakt davom etadi. Bir yillik fondlar aylanishining tabiiy ulchovi sifatida xizmat kiladi. SHuning uchun xam bir yil kiska va uzok muddatli kredit berishning chegarasi bulib xizmat kiladi.


1.2.Kreditlash obhektlarining iktisodiy moxiyatiga karab:

• 
  Tovar moddiy boyliklari uchun beriladigan kreditlar;
  
• 
  Ishlab chikarish xarajatlari (maxsulotning yangi turini uzlashtirish, mavsumiy xarajatlarni amalga oshirish bilan boglik xarajatlar) uchun beriladigan kreditlar;
  
• 
  Xisob kitoblarni amalga oshirish uchun beriladigan kreditlar (akkreditiv ochilganda, tayer maxsulotni junatganda va boshka xollarda).
  

1.3.Tulash muddatiga karab:

• 
  muddatli - yahni tqlash muddati yetib kelmagan kreditlar;
  
• 
  muddati kechiktirilgan - tomonlarning qzaro kelishuviga muvofi= kreditning dastlabki muddati uzaytirilgan kreditlar;
  
• 
  muddati utib ketgan kreditlar - shartnomada kelishilgan muddat qtib ketsada, =aytarilmagan kreditlar.
  

1.4.Kreditni tulash manbalariga karab:

• 
  Karz oluvchining uz mablaglari xisobidan;
  
• 
  Garant mablaglar xisobidan;
  
• 
  Yangi kreditlar jalb kilish xisobidan.