O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti «Menejment»

Qo‘shimcha ish xaqi, so‘m
Jami ish xaqi
1	Direktor	1	17	12 500 000	2 500 000	15 000 000
2	Direktor 1-o‘rinbosari	1	16	10 700 000	1 600 000	12 300 000
3	*****************
221	Mexnat muxofazasi muxandisi	1	8	3 650 000	550 000	4 200 000

	SHisha tolasi ishlab chiqarish korxonasining tarkibiy tuzilmasi
												Direktor
																													1
																												Ichki audit xizmati
		1							1							1				1								1
		Direktor birinchi o‘rinbosari						Ishlab chiqarish direktori							Direktorning iqtisod bo‘yicha o‘rinbosari					Ma’muriyat								Sifat nazorati bo‘limi
		4					22									2				2								3
		Texnologiya va rivojlantirish bo‘limi						Tayyorlov tsexi							Moliya bo‘limi					Kantselyariya								Buxgalteriya
		8							28							3				12								1
		Texnik xizmat ko‘rsatish bo‘limi						SHishani maydalash tsexi							Iqtisodiy rejalashtirish bo‘limi					Xo‘jalik bo‘limi								Xuquqshunos
		3							56							4				9								2
		Xaridlar bo‘limi						SHishani eritish va quyish tsexi							Sotuv bo‘limi					Qo‘riqlash bo‘limi								Xodimlar bo‘limi
		4							43							6												2
		Xom ashyo va materiallar ombori						Qadoqlash tsexi							Tayyor mahsulot ombori													Mexnat muxofazasi bo‘limi

Tayanch iboralar:
tashkiliy tuzilma, ishlab chiqarish bo‘g‘imlari, asosiy ishchilar, yordamchi ishchilar, xizmatchilar, shtatlar jadvali, tarif razryadlari, tarif stavkalari.
Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   Biznes reja tashkiliy bo‘limining maqsadi va vazifalari nimadan iborat?
   
2. 
   Ishlovchilar soni qanday usullarda aniqlanadi?
   
3. 
   Asosiy ishchilar deb qanday kategoriyaga aytiladi?
   
4. 
   Yordamchi ishchilar tarkibiga kimlar kiradi?
   
5. 
   Ishlab chiqarish korxonalarida qanday bo‘limlarni bilasiz?
   

8-Mavzu. BIZNES REJANING MOLIYAVIY BO‘LIMI
Mashg‘ulot turi: Amaliy
Mashg‘ulot maqsadi: biznes loyihasini amalga oshirish uchun ketadigan barcha xarajatlar, mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur sarf xarajatlar, mahsulot tannarxi, to‘lanadigan soliqlar va to‘lovlar, foyda va sarflarni qoplanish muddatlari haqida nazariy bilimlarni mustaxkamlashdan iborat.
Mavzuni o‘rganishga doir nazariy ma’lumotlar

1. 
   Biznes reja moliyaviy bo‘limining maqsadi va vazifalari.
   
2. 
   Moliyaviy bo‘limni hisoblash boshqichlari.
   
3. 
   Loyihaoldi harajatlari.
   
4. 
   Bino, inshootlar, texnologik va muxandislik jixozlari xarajatlarini hisoblash.
   
5. 
   Mahsulot tannarxi kalьkulyatsiyasi.
   
6. 
   Moliyaviy bo‘limning daromad qismini hisoblash.
   
7. 
   Biznes loyihasini moliyalashtirish.
   
8. 
   Biznes loyihasi sarflarini qoplash muddatini aniqlash.
   

Biznes reja moliyaviy bo‘limining maqsadi va vazifalari.
Xar qanday biznes loyihasini amalga oshirishdan maqsad foyda olishdan iboratdir. Biznes rejaning moliyaviy bo‘limi eng murakkab va muxim bo‘lib, unda sarf qilingan mablag‘lar qancha foyda keltirishi mumkin? degan savolga javob olinadi. Moliyaviy bo‘lim biznes rejaning barcha bo‘limlaridagi ma’lumotlarning qiymat ko‘rsatkichlarini qamrab oladi. Moliyaviy rejalashtirish moliyaviy resurslarni va materiallar harakati muvozanatini, ko‘zda tutilgan moliyaviy xarajatlar, ularning qoplanish manbalari va kutilayotgan moliyaviy natijalarni aniqlashga qaratilgan.
Biznes rejaning moliyaviy bo‘limini amalga oshirishda rejaning boshqa bo‘limlaridagi barcha ma’lumotlar to‘g‘ri va haqqoniy bo‘lishini ta’minlash kerak. Moliyaviy bo‘lim tanlangan texnologiya, jixozlar, marketing xulosalari, bozorlar, boshqaruv tizimining puldagi yakuniy natijasi hisoblanadi. SHu bilan bir qatorda ularning qo‘shimcha variantlarini ham ko‘zda tutish maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Moliyaviy rejaning shakllanishini quyidagi sxemada ko‘rish mumkin.


Молиявий режа





Узоқ муддатли прогноз

Ҳақиқий холатни бахолаш

Асосий мақсад




Молиявий натижанинг қисқа муддатли прогнози

Ишлаб чиқариш ресурсларидан фойдаланиш самарадорлиги

Молиявий фаолиятни режалаштириш фойда ва зарар режаси; пул маблағлари ҳаракати режаси; баланс режаси

Қарз капитали

Ўзлик капитали

Ишлаб чиқариш хўжалик фаолияти

Фойда ва зарар ҳисоботи; пул маблағлари ҳаракати ҳисоботи; баланс ҳисоботи

Бизнес режа корректировкаси

Молия-хўжалик фаолияти тахлили

1. 
   – rasm. Biznes rejaning moliyalashtirish bosqichlari