O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti «Menejment»

Biznes rejasini marketing qismini ishlab chiqishda quyidagi tamoyillarga rioya qilinishi maqsadga muvofiq bo‘ladi:

• 
  Imkon qadar ko‘proq qushimcha qiymat xosil qiladigan maxsulot ishlab chiqarish kerak;
  
• 
  Maxalliy bozorda taqchil bo‘lgan yoki importdan keltiriladigan maxsulotlarni ishlab chiqarish;
  
• 
  Yirik ishlab chiqarish korxonalari uchun xom ashyo, material yoki butlovchi qismlar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish;
  
• 
  Eksportga yo‘naltirilgan mahsulotlar ishlab chiqarish;
  
• 
  Maxalliy xom ashyo, material va butlovchi qismlardan mahsulot ishlab chiqarish.
  

Yuqoridagi tamoyillarga amal qilgan holda mahsulot turini tanlash va ishlab chiqarishni tashkil qilish birinchi navbatda biznes samaradorligini ta’minlaydi, ikkinchidan biznesni tashkil qilish va yuritishdagi iqtisodiy risklarni kamaytiradi.
Mahsulot sotishni tashkil qilish.
Biznes jarayonlarini loyihalashdagi eng muxim masalalardan biri - mahsulotni sotishni tashkil qilishdir. Ishlab chiqarilgan mahsulotni o‘z vaqtida belgilangan narxlarda sotilishi korxonada ishlab chiqarishni bir maromda bo‘lishini ta’minlash bilan birga aylanma mablag‘laridan samarali foydalanish imkonini beradi.
Mahsulotni sotish bilan korxona marketing bo‘limi (yoki sotish bo‘limi) shug‘ullanadi. Sotuv bo‘limining tarkibiga tayyor mahsulot ombori ham kiritiladi. Mahsulotni sotishni rejalashtirish birinchi navbatda korxonaning xaridorlar bilan tuzgan shartnmalari va ularda ko‘rsatilgan shartdan boshlanadi. Sotuv bo‘limi quyidagi masalalarni qat’iy nazoratga olishi lozim bo‘ladi:

• 
  Mahsulot sotishga tuzilgan shartnomadagi manzilga yetkazish shartlari (xaridor olib ketishi yoki joyiga yetkazib berish shartlari);
  
• 
  Omborda saqlanib turadigan tayyor mahsulotni me’yorlashtirish va me’yorga amal qilish;
  
• 
  Tayyor mahsulot yetkazib berilishida logistika masalalarini o‘z vaqtida hal qilib borish;
  
• 
  Xaridorning mahsulot sifatiga yoki miqdoriga bo‘lgan e’tirozlarga (reklamatsiyalar) o‘z vaqtida munosabat bildirish va bartaraf qilish;
  
• 
  Tayyor mahsulotni chiqarib topshiradigan tsexlar bilan doimiy ravishda kommunikatsiyani ta’minlash (kunlik mahsulot xajmlari, ularni ta’minlashdagi muammolar va xatarlar va xokazo).
  

Mahsulotni sotishda reklamaning o‘rni katta bo‘ladi. SHu sababli marketing bo‘limining asosiy vazifalaridan biri – mahsulotni turli vositalar (televidenie, internet tarmoqlari, turli ko‘gazmalar, birjalar) orqali doimiy ravishda reklama qilib borishi kerak. Turli ko‘rgazma va tovar-xom ashyo birjalarida mahsulotlarni reklama qilinishi shu turdagi mahsulotlarga qo‘yilayotgan talablarni o‘zgarishi, mahsulotni modernizatsiya qilish va shu soxadagi yangiliklardan xabardor bo‘lishga yordam beradi.
SHisha tolasini bozorini o‘rganish bo‘yicha masala
SHisha tolasi – issiqlik va temperaturadan ixotalash (izolyatsiya qilish) uchun ishlatiladigan mahsulotdir. SHisha tolalari foydalanish, ishlab chiqarish va texnik xarakteristikalariga ko‘ra turlicha bo‘ladi.