Оъзбекистон республикаси олий ва оърта

Asriy tut daraxti,

Ayniqsa ellar vaqti.

Akustik qofiya poeziyaning keyingi taraqqiyoti natijasida paydo bo‘lgan bo‘lib, qofiya taraqqiyotining kelajagi shu bilan bog‘liqdir.

Grafik qofiya:

Qor. Sovuq. Bo‘ronning o‘chmagan uni.

Ayozning zabtidan qaltirar daraxt.

Ho‘mraygan SHamolning muzlagan tuni,

Sovuqda daryolar, o‘rmonlar karaxt. Uyg‘un.

Tavtalogik qofiya:

Men she’r aytdim, ular sizga sehr bo‘lib qo‘ndilar,

Javdiragan nigohlarga ajib ma’no indi- ku,

SHo‘x - sho‘x qizlar birdaniga o‘ychanlikka qo‘ndilar,

Quvnoqqina quv bolaning quvliklari tindi-ku. T.Sodiqova. Men she’r aytdim.

Sinonim:

Erur bas chu husnu malohat senga,

YAsanmoq, bezanmoq na hojat senga Navoiy.

So‘zlardagi yolqin, alanga,

Lablardagi tovush, harorat. Pushkin.

Ohangdosh tovushlarning miqdoriga qarab, qofiya och va to‘q bo‘ladi. To‘q qofiya bir-biriga to‘la ohangdosh so‘zlardan tuzilgan qofiyadir. Unda so‘zlar bir- biriga to‘la yoki muvofiq bo‘ladi. Biroq qofiyaning to‘q yoki ochligi undagi tovushlarning ko‘p yoki oz ohangdoshligi bilangina belgilanmaydi.

To‘q qofiya shunday qofiyadirki, unda qofiyadosh so‘zlar ma’no jihatidan bir-biridan qanchalik uzoq bo‘lib, tovush tarkibi jihatidan yaqin bo‘lsa, qofiya shunchalik to‘q sanaladi. Demak, qofiyaning to‘q yoki ochligi qofiyalanuvchi so‘zda mujassamlashgan informatsiyaga ham bog‘liqdir. Aks holda omonim qofiya eng to‘q qofiya sanalgan bo‘lardi.

SHahlo ko‘z bir qizni ko‘rdi bastakor