О’збекистон республикаси олий ва о’рта махсус та’лим вазирлиги тосҳкент кимйо технологийа институти «Саноат екологияси»

АТМОСФЕРА ҲАВОСИНИ ИФЛОСЛАНТИРУВCҲИ МАНБАЛАР
Атмосфера ҳавоси 2 ёл билан ифлосланади: табиий ва антропоген.

Аtmоsfеrаni iflоslаnishi

Tаbiiy

Аntrоpоgеn

Tаbiiy shаrоitdа

Tаbiiy оfаtlаr

Mаishiy

Tехnоgеn

Shаmоl bilаn uchirish

Vulkоnlаrning оtilishi

Sаnоаt kоrхоnаlаri

SHахаrlаrdа

Pаrchаlаnish

K/х

Еnеrgеtik

Chаngli
tuzоnlаr

Еlеktrik rаzryadlаr

O’rmоn
yonginlаri

Аvtоtrаnspоrt

Nаfаs оlish, chikа- rish, оksidlаnish

Q/х ni kimyolаshtirish

Атмосферага тушган хар кандай заҳарли модда ма’лум вақт давомида ҳавода қуйидагича тарқалади:

И. СО2	ИИ. СО2 Ҳ2СО4	ИИИ. Ҳ2СО4 МеСО4
махаллий таркалиш зонаси	мезомасштаб таркалиш зонаси	узоқ таркалиш зонаси
р=50 км	р=100 км	р>100 км

Масалан ҳавога тушаётган СО₂ гази ҳавода ма’лум вақт туриши натижасида тоза ҳаво таркибидаги сув бугларида ериши натижасида Ҳ₂СО₄ га, кейин еса, яна ҳаводаги металл чанглари билан та’сири хисобига еса МеСО₄ шаклига айланади:

С О₂ + Ҳ₂О Ҳ₂СО₄ + Ме МеСО₄
Демак, атмосфера ҳавосига тушган заҳарди модда узоқ вақт давамида сақланиб туриши натижасида уларнинг заҳарлилик даражаси ва тури ортиб борар екан. Шунинг учун ҳосил булаетган заҳарли моддаларни уша захоти атмосфера ҳавосига туширмай ушлаб қолиш, я’ни тозалаб олиш чораларини куриш зарур екан.