O’zbekiston respublikasi oily va o’rta maxsus ta’lim vazirligi berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti arxitektura fakulteti “arxitektura“kafedrasi

3.Nuqtani ortogonal poroyeksiyasi.

Proyeksiyalovchi nur proyeksiyalar tekisligiga perpendikulyar bo’lsa, bundayparallel proyeksiyalashni to’g’ri burchakli proyeksiyalash deyiladi. To’g’riburchakli proyeksiyalashni ortogonal proyeksiyalash deb ham yuritiladi.Ortogonal proyeksiyalashda proyeksiyalovchi nur yo’nalishi ko’rsatilmaydi.Masalan, A nuqtani P tekislikka ortogonal proyeksiyalash uchun A nuqtadan (1.13-shakl) perpendikulyar tushiriladi. Bu perpendikulyarning R tekislikdagi asosi Arnuqta fazodagi A nuqtaning ortogonal proyeksiyasi bo’ladi.Geometrik shakllar proyeksiyalar tekisligiga qisqarib proyeksiyalanadi.Masalan, ortogonal proyeksiyalashda to’g’ri chiziq kesmasining proyeksiyasio’zidan kichik yoki teng bo’ladi:a) Agar to’g’ri chiziq kesmasi proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’lsa, uningproyeksiyasining uzunligi kesmaning fazodagi uzunligiga teng bo’ladi (1.14-shakl).b) Agar to’g’ri chiziq kesmasi proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’lmasa,uning proyeksiyasining uzunligi o’zidan kichik bo’ladi, ya’ni APBP

• Proyeksiyalovchi nur proyeksiyalar tekisligiga perpendikulyar bo’lsa, bundayparallel proyeksiyalashni to’g’ri burchakli proyeksiyalash deyiladi. To’g’riburchakli proyeksiyalashni ortogonal proyeksiyalash deb ham yuritiladi.Ortogonal proyeksiyalashda proyeksiyalovchi nur yo’nalishi ko’rsatilmaydi.Masalan, A nuqtani P tekislikka ortogonal proyeksiyalash uchun A nuqtadan (1.13-shakl) perpendikulyar tushiriladi. Bu perpendikulyarning R tekislikdagi asosi Arnuqta fazodagi A nuqtaning ortogonal proyeksiyasi bo’ladi.Geometrik shakllar proyeksiyalar tekisligiga qisqarib proyeksiyalanadi.Masalan, ortogonal proyeksiyalashda to’g’ri chiziq kesmasining proyeksiyasio’zidan kichik yoki teng bo’ladi:a) Agar to’g’ri chiziq kesmasi proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’lsa, uningproyeksiyasining uzunligi kesmaning fazodagi uzunligiga teng bo’ladi (1.14-shakl).b) Agar to’g’ri chiziq kesmasi proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’lmasa,uning proyeksiyasining uzunligi o’zidan kichik bo’ladi, ya’ni APBP