|
2. ISH BAJARISH TARTIBI
Ishlab turgan elektr uskunada bajariladigan ishlar naryad bilan olib borilishi kerak Naryad nusxasi va uni to‘ldirishga oid ko‘rsatma 5-ilovada ko‘rsatilgan.
Ushbu Koidada ko‘rsatilgan xollarda ishni farmoyish asosida bajarishga ruxsat beriladi.
O‘zboshimchalik bilan ishlash xamda naryad yoki farmoyishda ko‘rsatilgandan ortik ish bajarish, ish joyini va ish xajmini kengaytirish man kilinadi.
Naryad bilan ish kilinayotgan elektr uskunada xar kanday boshka ishni olib borish, naryad bilan ish olib borayotgan shaxs yoki ushbu naryadni bergan shaxs bilan kelishilgan xolda bajarilishi lozim.
Kelishuv, ish joyini tayyorlashdan oldin, naryadda (2-jadval yonida) «Kelishildi» degan so‘z yozilib, kelishilgan shaxs imzosi bilan rasmiylashtiriladi.
1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskunasini xamda kuchlanishidan kat’iy nazar xavo elektr uzatish tarmog‘ini to‘lik (joriy) ta’mirlash texnologik karta yoki ish bajarish loyixasi bilan bajarilishi shart.
Elektrostansiya va podstansiyalarning 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan elektr uskunalari va kabel elektr uzatish tarmog‘ida kuchlanish ostida ish bajarilayotganda kuyidagilarni bajarish kerak:
- ish joyiga yakin joylashgan kuchlanish ostidagi bexosdan tegib ketish extimoli bo‘lgan elektr uskunani to‘sish;
- dielektrik kalishda, bo‘lmasa izolyasiyalangan taxtachada yoki dielektrik gilamchada turib ishlash;
- izolyasiyalangan dastakli asboblar yordamida (otvyortkada bundan tashkari sterjeni xam izolyasiyalangan bo‘lishi kerak) ishlash, mabodo bunday asbob bo‘lmasa, dielektrik ko‘lkopdan foydalanish zarur.
Engi kalta yoki engi shimarilgan kiyimda ishlash, shuningdek pichok, arra, egov, metalli metr va boshka shunga o‘xshash asboblardan foydalanish man kilinadi.
Agar elektr uskuna ichida egilib ishlayotgan shaxc kfddini rostlaganda, elektr uskunani tok o‘tkazuvchi kismi bilan shaxc orasidagi masofa 3.1.-jadvalda ko‘rsatilgan masofadan kam bo‘ladigan bo‘lsa, bunday xolatda ishlash man kilinadi.
6-110 kV kuchlanishli elektrostansiya va podstansiyalarning elektr uskunasidagi to‘siksiz tok o‘tkazuvchi kismi, ishlayotgan shaxsning orka yoki ikki yon tomonida joylashgan xolatlarida ish bajarishi man kilinadi.
Kuchlanish ostida bo‘lgan uskuna izolyatorlariga ximoya vositasisiz tegish man kilinadi.
Xavo elektr uzatish va aloka tarmog‘ini kuchlanish ostidagi kismini (simlar, trosslarni) ulash yoki kesishdan oldin ularning potensiallarini tenglashtirish kerak. Kismlar potensialini tenglashtirish esa, ularni (kesilishi kerak bo‘lgan joyning ikkala tarafini) bir-biriga sim orkali ulash yoki bo‘linishi kerak bo‘lgan kismining ikkala tomonini aloxida-aloxida erga ulab, so‘ngra ularni xar birini umumiy bir erga ulagich uskunasiga ulash kerak.
Elektr ximoya vositasidan foydalanib (izolyasiyalangan shtanga va ombirdan, o‘lchov shtangasi va ombirdan, kuchlanishni o‘lchovchi asboblar bilan) ishlaganda xodimning shu ximoya vositalarini izolyasiyalangan kismi uzunligidan boshlab, to elektr uskunaning kuchlanish ostida bo‘lgan tok o‘tkazuvchi kismigacha bo‘lgan masofagacha yakinlashishga ruxsat etiladi.
Ochik taksimlovchi elektr uskuna va xavo elektr uzatish tarmog‘ini kesishishgan oralig‘ida kuchlanish ostida bo‘lgan simdan pastda joylashgan sim (tros) va unga taallukli izolyator va armaturalarni almashtirishda, yukorida joylashgan kuchlanish ostida bo‘lgan simga, almashtirish uchun mo‘ljallangan simni siltab tortganda, tegib ketmasligi uchun ushbu o‘zgartirilayotgan sim ustiga o‘simlik yoki sintetik toladan to‘kilgan arkon tashlanadi.
Kesishgan oralikda joylashgan simning ikki erdan ikkala tarafga arkon tashlab, uning uchlarini langar, inshoot poydevori yoki boshka joyga tortib maxkamlash kerak. Simni (trosni) ko‘tarish asta-sekin bir me’yorda bo‘lishi kerak.
Podstansiya va elektr uzatish tarmoklarida kuchlanish ostidagi simlardan (troslardan) yukorida joylashgan simlar (troslar) va ularga taallukli izolyator va armaturada ishlash korxona raxbariyati tasdiklangan ish bajarish loyixasi bo‘yicha olib borilishi kerak. Ish bajarish loyixasida simni osilib tushib ketmasligi chorasi xamda ishlab turgan elektr uzatish tarmog‘i ta’sirida xosil bo‘lgan kuchlanishga qarshi ximoya choralari ko‘zda tutilishi kerak.
Bunday ishlarni bajarishda kesishgan oralikda joylashgan simdan kuchlanishni olmasdan turib sim (tros) almashtirish man kilinadi.
Xodim doimo shuni esda tutishi kerakki, agar elektr uskunada kuchlanish to‘satdan yo‘k bo‘lib kolsa, ogoxlantirmasdan unga yana kuchlanish berilishi mumkin.
Korong‘i tushgan paytda ish olib berilayotgan joy, yo‘lkalar, u erga borish yo‘li va ish joyi yoritilgan bo‘lishi kerak.
YOritilish darajasi bir xil bo‘lib ishchi ko‘zini tindirmasligi kerak. YOritilmagan joyda ishlash man kilinadi.
Momakaldirok paytida xavo elektr uzatish tarmog‘i, xavo aloka tarmog‘i, ochik va yopik taksimlovchi elektr uskunalaridan chikkan elektr uzatish tarmog‘ida va elektr tarmog‘idagi ajratgichda, xavo elektr tarmog‘iga ulangan kabelda, xamda aloka apparatlari joylashgan xonani aloka liniyasi kirgan kismida va antenna-ustun joylashgan inshootlardagi barcha ishlar to‘xtatilishi kerak.
Elektrostansiya va podstansiyani ishlab turgan elektr uskuna joylashgan binosida (boshkarish uskunasi, rele ximoyasi va shu uskunalar joylashgan binodan tashkari), yopik taksimlovchi elektr uskuna, ochik taksimlovchi elektr uskuna, kuduk, er osti yo‘li va xandaklarda ishlovchi barcha ishchilar xamda xavo elektr uzatish tarmog‘ida xizmat kiluvchi va joriy ta’mirlovchi barcha xodimlar ximoya kaskadidan (dubulg‘adan) foydalanishi lozim.
Kompressor (boskon) va xavo yig‘uvchi, akkumulyator batareyasi va zaryadlovchi uskunalarga xizmat kiluvchi xodim elektr xavfsizligi bo‘yicha III gruppaga ega bo‘lishi kerak.
Boshkarish shchitida va taksimlovchi elektr uskunalarida joylashgan schyotchiklarning va boshka o‘lchov asbob ko‘rsatkichlarini korxona yoki boshka tashkilot xodimi (xizmat safariga kelgan xodimning xukukidan foydalangan kabi) yakka o‘zi navbatchi ruxsati bilan yozib olishi mumkin. Agar elektr uskunada navbatchi bo‘lsa bu xodim elektr xavfsizligi bo‘yicha II gruppaga, navbatchisiz elektr uskunada esa III gruppaga ega bo‘lishi kerak.
Er kovlash va tekislash ishlarini bajarishda SNiP III-4-80 «Kurilishda texnika xavfsizligi» (9-bo‘lim) talabiga rioya kilish zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
