O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

Klinik manzarasi. 
3ararlanish  darajasi  sianid  kislota  bug‘lari  konsentratsiyasi,  ta’sir  qilish  vaqti, 
organizmning  o‘ziga  xos  xususiyatlariga  bog‘liq  bo‘lib,  zaharlanish  engil,  o‘rtacha  va  og‘ir 
darajada o‘tadi. 
E n g i l  d a r a j a d a g i   z a h a r l a n i sh zaharlovchi moddaning havodagi kam 
konsentratsiyasi  qisqa  vaqt  ekspozitsiya  qilinganda  sub’ektiv  buzilishlar  bilan  ifodalanadi: 
og‘izdan noxush, taxir, achchik bodom ta’mi keladi, tinka-mador qurib, bosh aylanadi. Bir necha 
vaqtdan  so‘ng  shilliq  qavatlarda  uvishib  qolishni  his  etish  sezgisi,  ko‘p  so‘lak  oqishi,  ko‘ngil 
aynishi  paydo  bo‘ladi.  Tomoq,  traxeyada  va  to‘sh  ortida  timdalanish  hamda  ko‘krak  qisilishi 
sezgisi kuzatiladi. 
O‘ r t a  d a r a j a d a g i  z a h a r l a n i sh d a to‘qimalarning kislorodga tanqisligi 
simptomlari  yaqqol  ko‘rinadi.  YUqorida  aytib  o‘tilgan  klinik  simptomlar  zaharli  havo  bilan 
nafas olinganda tezda namoyon bo‘ladi, zararlanganlarda qo‘zg‘alish paydo bo‘ladi, odam o‘lim 
vahimasiga  tushib  qoladi.  CHakka  arteriyalarining  urishi,  quloq      shang‘illashi,  bosh  og‘rishi 
paydo  bo‘ladi.  To‘sh  orkasida,  yurak  sohasida  og‘riklar  paydo  bo‘ladi,  nutk  buziladi,  so‘lak 
okishi kuchayib, mushaklarda zaiflik kuzatiladi. Ko‘ngil ayniydi va kusish rivojlanadi.  
O g‘ i r  z a h a r l a n i sh belgilari tezda rivojlanadi, talvasalar paydo bo‘ladi, hatto 
o‘lim kuzatilishi mumkin. Og‘ir zaharlanish klinikasi sxema tarzida to‘rt boskichga bo‘linadi: 
a)