O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

 
 
 
 
 
 
 

---

Rasm. Qurolni ortga turtishi natijasida stvol uchini ko‘tarilishi. 
 
Traektoriyaning xosil bo‘lishi  
Otish  vaqtida  qurolning  stvoli  aniq  bir  holatni  egallaydi.  Otish  vaqtidagi  stvol 
kanalining davomi ko‘rinishda bo‘lgan to‘g‘ri chiziq tashlash chizig‘i deyiladi. 
O‘q  havoda  harakat  qilayotganda  og‘irlik  kuchi  va  havoning  qarshilik  kuchlarining 
taosiriga uchraydi. Og‘irlik kuchi pastga yo‘nalgan va o‘qni pastga tashlash chizig‘idan uzluksiz 
ravishda pastlashga majbur egadi. Havoning qarshilik kuchi o‘qning harakat yo‘nalishiga teskari 
yo‘nalgan bo‘lib, o‘qni uzliksiz ravishda harakatini yo‘qotishga majbur etadi. 
O‘q  mana  shu  ikki  kuchning  taosiri  ostida  tashlash  chizig‘i  bo‘ylab  to‘g‘ri  chiziq 
bo‘ylab  emas,  balki  tashlash  chizig‘idan  pastga  egri  chiziq  bo‘ylab  harakat  qiladi.  O‘qning 
og‘irlik markazi havoda uchayotganda chizadigan egri chizig‘i traektoriya deyiladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rasm. O‘qni uchish traektoriyasi. 
 
O‘qning  uchish  nuqtasi  (stvol  uchining  markazi)  traektoriyani  boshlanishi,  o‘qning 
uchrashuv nuqtasi ( o‘qning nishon yuzasi bilan kesishish nuqtasi) traektoriyaning oxiri deyiladi. 
3-o‘quv  savol. O‘q tegishi (nishonga olishni)  imkoni bo‘lmagan va bo‘lgan joylar.