O‘zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati fanidan

Harakat malakasining shakllanishi jarayoni shartli ravishda uch fiziologikfazaga bo‘linadi, bunda gap harakat faoliyatini qaytarish bilan aynan bog‘liq bo‘lgan fiziologik fazalar ustida boradi xolos.

1-faza shartli reflektor aloqalari markaziy nerv tizimi qo‘zg‘alish jarayonining keng irradiatsiyasi bilan xarakterlanadi. Tashqaridan buharakat faoliyatining tashqi ko‘rinishi (suratining) yaratilishi bilan ifodalanib aniq bo‘lmagan va ko‘pincha keragi yo‘q harakatlar ham qo‘shilib bajarilishi orqali boradi.

II-faza shu bilan farqlanadiki, qo‘zg‘alishning ortiqchaliligi tormozlanish jarayoni rivojlanishi bilan chegaralanib, markaziy nerv faoliyatlarining vaqt va fazoda aniqligiga erishish bilan kuzatiladi. Bunga harakat faoliyatini nisbatan to‘g‘riroq bajarish, ortiqcha harakatlarni yo‘qotish muvofiq keladi. Ammo qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonining o‘zaro takomillashmagan holdagi o‘rin almashishlarining hali etarli darajada emasligi harakatlarda ortiqcha zo‘riqish, muskullar tarangligini oshirib yuborish bilan kuzatiladi.

III-faza harakatning dinamik steriotipi shakllanishining tugallanishi bilan xarakterlanadi. Bu harakatlarni nisbatan takomillashgan darajada bajarilishiga imkon beradi. Malaka yuqorida aytilgan barcha belgilariga ega bo‘lib boradi.