O‘zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati fanidan


Yuklamalar va dam olishni tizimli uyg‘unlashtirish tamoyili



Download 0,53 Mb.
bet131/248
Sana27.08.2021
Hajmi0,53 Mb.
#157143
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   248
Bog'liq
1. ЖТСН ва У UMK-2-4= 2020-2021

Yuklamalar va dam olishni tizimli uyg‘unlashtirish tamoyili

Jismoniy tarbiya jarayonida yuklamalar va dam olishni tizimli uyg‘unlashtirish juda muhim qoida bo‘lib, mashg‘ulotlarning umumiy samarasi oxir-oqibat unga bog‘liq bo‘ladi. Mashg‘ulotlar orasida turli xil dam olish variantlarini (to‘liq, qattiq va supertiklanish), shuningdek, Yuklamalarning kattaliklari hamda yo‘nalishlarini boshqara turib, mashg‘ulotlarni etarlicha tez-tez, nisbatan katta shiddat bilan o‘tkazgan holda maksimal samaraga erishish mumkin. Buning ustiga, tezkor ish qobiliyati har xil tomonlarining tiklanishi geteroxron tarzda (har xil vaqtda) sodir bo‘lishini e’tiborga olib, haftalik sikl yoki bir kunlik mashg‘ulotlar tizimini shunday tuzish kerakki, unda hech qanday salbiy oqibatlar bo‘lmasligi hamda ijobiy samaraga erishilishi zarur.

Organizm har xil tizimlarining Yuqori darajada ishlashini saqlab turishi uchun qat’iy belgilangan muddatli dam olish tanaffuslaridan so‘ng Yuklamalarni takroran bajarish kerak.

Yuklamalar orasida dam olish oralig‘i uzoq vaqtni tashkil qilganda, qayta moslashish sodir bo‘ladi – organizm avvalgi darajasiga qaytishi mumkin. Dam olish oraliqlari qisqa bo‘lganda, organizmning ish qobiliyati tiklanib ulgurmaydi.

To‘liq tiklanmaslik sharoitida Yuklamalarni muntazam takrorlab borish zahiraning kamayib ketishi natijasida organizm ish qobiliyatining pasayishiga olib keladi. Avval bu fiziologik doirada sodir bo‘ladi va o‘ta mashqlanganlikka va chuqur patologik holatlarga olib kelishi mumkin. Supertiklanish (superqoplanish) fazasi paydo bo‘lishi uchun talab qilinadigan vaqt oralig‘i optimal hisoblanadi. Jismoniy sifatlarni tarbiyalashda hamma hollarda faqat optimal dam olish tanaffuslaridan foydalanish maqsadga muvofiq.

Qator vaziyatlarga qarab, ma’lum bir paytlarda ham to‘liq, ham qisqartirilgan “qattiq” tanaffuslar foydali bo‘lishi mumkin.

Shunday qilib, jismoniy tarbiyada aniq tizimni va “iz qoldirish” qoidasini e’tiborga olgan holda ta’sirlar ketma-ketligini tuzish Yuklama va dam olishni tizimli uyg‘unlashtirish tamoyilini amalga oshirish uchun xosdir. Tamoyilni amalga oshirishning quyidagi metodik yo‘llari shu bilan tushuntiriladi:



  • topshiriqlarning oqilona takrorlanishi;

  • Yuklamalar va dam olishning oqilona uyg‘unlashuvi;

  • topshiriqlar va Yuklamalarning takrorlanishi hamda variantliligi.


    1. Download 0,53 Mb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   248




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish