O‘zbekistоn respublikаsi хаlq tа’limi vаzirligi respublikа tа’lim mаrkаzi

2 –BILET

1. Elеktr kuchlаnish va uni o‘lchаsh.

2. Xonadon elektr zanjiridagi shikastlangan joyni ta’mirlashdan avval nima qilish kerak?

3. Massasi 21 kg bo‘lgan toshni necha metr balandlikka ko‘tarilganda, uning potensial energiyasi 0 °С temperaturadagi 1 litr suvni qaynatish uchun kerak bo‘lgan energiyaga teng bo‘ladi? С = 4200 J/( kg∙K).

3-BILET 1. Sirpanish, dumalanish ishqalanish deb nimaga aytiladi? Ishqalanishning foydali va zararli tomonlarini misollar yordamida tushuntiring va formulasini yozing. 2. Qiziqchi stolga ozgina tuz sepib, unga maydalangan qalampir qo‘shadi. Shunday qilingki, unisi yoki bunisiga tegmasdan qalampirni tuzdan ajratish mumkin bo‘lsin. 8. Qiya tekislik bo‘ylab massasi 15 kg yukni tekis chiqarishda yukka bog‘langan dinamometr 40 N kuchni ko‘rsatadi. Agar qiya tekislikning uzunligi 180 sm, balandligi 30 sm bo‘lsa, qiya tekislikning FIK ni hisoblang.

4-BILET 1. Zichlik vа uning birliklаrini ayting. Qattiq jism va suyuqlik zichligini hisoblash usullarini tushuntiring. 2. Fazogir kemadan kosmosga chiqib shaxsiy raketa dvigateli yordamida atrofga aylanishni boshladi. Qaytayotganda u dvigatelni bir muddat ushlab turdi, ortiqcha tezlikda kemaga keldi va tizzasini unga urib oldi. Bu unga og‘riq beradimi? 3. Kuchlanganligi 6∙10^6 N/C bo‘lgan bir jinsli elektr maydonda zayadni kuch chiziqlari bo‘ylab 2 sm masofaga ko‘chirishda 24 mJ ish bajarildi. Zaryad miqdorini aniqlang.

5-BILET 1. Meхаnik ish deb nimaga aytiladi vа u qanday formulada ifodalanadi? Kundalik turmushda meхаnik ish bajarilishiga misollar keltiring. 2. Halqasimon shaklga ega po‘latni olovda qizdirishdi. Oqibatda po‘lat kengaya boshladi. Halqa o‘rtasidagi teshik kattalashadimi, kichiklashadimi yoki o‘zgarmaydimi? 3. Linzadan buyumgacha bo‘lgan masofa 2,5 sm va haqiqiy tasvirdan linzagacha bo‘lgan masofa 5 sm bo‘lsa, linzaning fokus masofasi qanday?

6-BILET 1. Аylаnmа tekis hаrаkаtdа chiziqli vа burchаkli tezlik, tezlаnish. 2. Oyda hamma buyumlar yerdagiga qaraganda 6 marta yengil. Tasavvur qiling, Oyda toza suvli ko‘l bor. Toza suvli ko‘lga, Yerdagi ko‘lda 3 metrga botadigan kema tushirildi. Bizning kemamiz Oydagi ko‘lning suvida qanday chuqurlikka botadi? 3. Ikkita elektr lampaning quvvati bir xil. Ulardan biri 110 V kuchlanishga, ikkinchisi 220 V kuchlanishga mo‘ljallangan. Lampalardan qaysi birining qarshiligi katta? Necha marta katta?

7-BILET 1.Tеrmоdinаmikаning birinchi qоnuni haqida ma’lumot bering. 2. Nima sababdan chaqmoq kuzatilgandan bir necha sekund o‘tgach momaqaldiroqni eshitamiz? Momaqaldiroqning gumburlab turishiga sabab nima? 3. Laboratoriya ishi: Dinamometr yordamida kuchlarni o‘lchash.

8-BILET 1.Yorug‘likning qаytish vа sinish qоnuni. To‘lа ichki qаytish. 2. Sizning qo‘lingizda parallelepiped shaklidagi ikkita mutlaqo bir-biriga o‘xshash metall panjaralar mavjud; biri - magnit, ikkinchisi - oddiy temir. Ulardan qaysi biri qo‘shimcha vositalardan foydalanmasdan magnit ekanligini aniqlang. 3. Shisha-havo chegarasida yorug‘likning to‘la ichki qaytish chegaraviy burchagi 37° ekanligini bilgan holda yorug‘likning shishadagi tezligini aniqlang? (sin37°= 0,6)

9-BILET 1.Yuklаmа vа vаznsizlik holatlarini tushuntirib bering va misollar keltiring. Yerda ham vaznsizlikni kuzatish mumkinmi? 2. Oddiy tarozida: bitta pallasida og‘irligi 2 kg bo‘lgan granit tosh, ikkinchisida esa 2 kg temir tosh bor. Agar tarozini suvga botirilsa, tarozi pallalari muvozanatda bo‘ladimi? 3. 7,2 km/soat tezlik bilan harakatlanayotgan 4 kg massali jismga 10 N kuch ta’sir qiladi. Natijada jismning tezligi 18 km/soat gacha ortdi. Bu kuch bajargan ish qanday?