O’zbekiston Respublikasi Хalq talim vazirligi Respublika bolalar kutubхonasi Fan: Kimyo Kimyoni bilasizmi?

CО + зн₂ —> сн₄ + н₂о
Laboratoriyada metanni quyidagi usullar yordamida olinadi:

1) aluminiy karbidning suv bilan ta'sirlashishidan olinadi:

A1₄C₃ + 12H₂0 —> 4А1(ОН)₃ + 3CH₄

2) natriy asetatning natriy gidroksid bilan aralashmasini qizdirib olinadi:

CH₃COONa + NaOH —> CH₄ + Na₂CO₃

Alkanlarni natriy metali bilan va uglevodorodlar galogenli hosilalarining o’zaro ta'siridan ham olish mumkin (Vyurs reaksiyasi):

2CH₃-CH₂Br + 2Na -» CH₃CH₂CH₂CH₃ + 2NaBr
Metan va boshqa alkanlarning ishlatilishi. Metan katta amaliy ahamiyatga ega. U ko’plab muhim kimyoviy mahsulotlar olishda xomashyo sifatida ishlatiladi. Asetilen, metanol, formaldegid shunday moddalardan bo’lib, ularning o’zi ham kimyo sanoati uchun muhim xomashyolar hisoblanadi.

20-25 ta uglerod atomi tutgan yuqori alkanlarni oksidlash alohida o’rin tutadi. Bu yo’l bilan turli zanjir uzunligiga ega bo’lgan sintetik yog’ kislotalari olinadi, ulardan esa sovunlar, turli yuvuvchi vositalar, surkov materiallari, loklar, emallar olishda foydalaniladi. Alkanlar yoqilg’i sifatida ham ishlatiladi.