О`збекистон республикаси хал

Tabiatshunoslik darslariga qo’yiladigan didaktik talablarga darsga ajratilgan vaqtdan oqilona foydalanish, dars temasi maqsadi va vazifalarini to’g`ri qo’yish bilan ta’minlanadi. Dars vazifalarini belgilash, o’qituvchi uning muvofiqroq strukturasini tanglashga kirishadi, yani so’rash, tushuntirish, mustaxkamlash, yangi va ilgari o’zlashtirilganliklarini nazorat qilish, bilimlarni umumlashtirish va sistemalashtirishlarini qanday izchilikda o’tkazish kerakligani, so’rashning qaysi turidan yakka yoki frontal so’rashdan foydalanilishini uylab chiqadi.
Psixologik talablar. Tabiatshunoslik darsining plan va konspektini tuza turib, o’qituvchi ҳar bir o’quvchining psixologik xusussiyatlarini: uning tipini; tanib olish, eslash, yod olish, fikrlarni tiklash diqqatning mavjudligini, xayolini, irodasini, xissiy faolligini xisobga olishi kerak.
Sanitar-gigienik talablar. Sinfda tegishli ҳarorat tartibini, yoritish normasiga va boshqa gigienik talablarga rioya qilish bolalar salomatligining garovidir. Shuning uchun ҳam o’qituvchi ularga rioya qilishini kuzatib borishi bolalarning va jismoniy va aqliy jixatdan charchab qolmasliklariga erishishi kerak. Aqliy jixatdan charchashni oldini olish uchun o’quv ichidagi bir ҳillikdan. Bayonni bir oҳangda bo’lishidan eҳtiyot bo’lish, nazari materialni bir ҳil sezgi organlarini ishga jalb qilish imkonini beruvchi amaliy topshiriqlar bilan almashtirib borish kerak.
Tabiatshunoslik buyicha yulga qo’yilgan sinfdan tashqari ish o’quvchi shaxsini ҳar tomonlama rivojlantirish vositalaridan. Bolalar bilan maktablarda darsdan tashqari vaqtlarda ҳar xil mashg`ulotlar o’tkazadi: Masalan, ekskursiyalar, to’garak ishlari, ertaliklar, sinfdan tashqari o’qishlar, klub ishlari va boshqa ishlar. Bu ishlar o’qituvchilarning raҳbarligida o’quvchilarning qiziqishlarini o’rgatish va maktab dasturini kengaytirish, to’dirish maqsadida olib boriladi. Tabiatshunoslik bo’yicha sinfdan tashqari ishlar darslarda olgan bilimlarini chuqurlashtirish va konkretlashtirish. Tabiatni o’rganishga qiziqish uyg`otish, o’quvchilar faolliga va mustaҳkamlligini rivojlantirish imkoniyatini beradi. Shuni bilan bir qatorda sinfdan tashqari tabiatshunoslik ishlari tarbiyaviy aҳamiyatga ҳam ega, chunonchi u o’quvchilarning xulq-atvoriga ta’sir ko’rsatadi. Moddiy dunyo qarashini va meҳnat madaniyatini shakllantiradi, bilimga qiziqishi bilan mustaqil kuzatish ko’nikmalarini rivojlantiradi jamoaga va tabiatga muxabbatni tarbiyalaydi.
Tajribalar o’tkazish gerbariy va kollekstiyalar uchun material yig`ish, model, maket va boshqa ko’rgazmali qurollar yasash, jonli tabiat burgagi va o’quv tajriba uchastkasidagi ishlar sinfdan tashqari ishlar tabiatni o’rganishni xayot bilan bog`laydi va shuningdek politexnik tayyorgarlik uchun ҳam aҳamiyati katta. O’quvchilarning kuzatishlari, ijtimoiy foydali faoliyatlari ularni meҳnatga o’rgatadi va vatvanparvarlik tarbiyasiga yordami bo’ladi.