O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

geymifikatsiya 
deb nomlangan va bu atama bir necha yillardan buyon jahondagi 
ko’pchilik biznes jamoalarda ishlatiladi. 
Djeyin Makgonald
o’zining «
Reality Is 
Broken: Why Games Make us Better and How they Can Change the World – Nega 
o’yinlar bizni yaxshiroq qila oladi va ular qanday qilib dunyoni o’zgartira 
oladi?
»deb nomlangan kitobida yaqin yillarda geymifikatsiya bozorining kattaligi 
25-30 milliard dollarga yetib, u inson faoliyatining barcha sohalariga, shu 
jumladan, ta’limga ham kirib borishini ko’rsatgan. Geymifikatsiya inson 
miyasining qilingan ish uchun mukofotlanishni juda yaxshi ko’rishi hossasiga 
asoslangan. Bunga ishonch hosil qilish uchun ijtimoiy saytlardagi turli xil 
o’yinlarga nazar solish kifoya, chunki ularda turli xildagi mukofotlanishlar va 
taqdirlashlar keng yo’lga qo’yilgan. 
Zynga
kompaniyasi bu ishni amalga oshirgan 
holda milliardlab dollar pul ishlab olganini eslatish kifoya. 
Geymifikatsiya
tarafdorlari o’yin elementlarini insonning har kunlik hayot tarziga maksimal 
ravishda integratsiya qilishni taklif qiladilar. Shunda ularning tegishli sohalarda 

---

189 
bilim olishlari va tarbiyalanishlari ancha osonlashadi. Umuman aytganda, ta’limni 
komp’yuter yordamisiz geymifikatsiyalash jarayoni allaqachonlar amalga oshgan 
deyish ham mumkin. Chunki agar o’quvchi masalani to’g’ri yechgan bo’lsa, uni 
yaxshi baho bilan taqdirlaydilar, aks holda esa uni yomon baho bilan jazolaydilar. 
Har o’quv yilining oxirida esa yaxshi o’quvchilar maqtov yorliqlari bilan 
mukofotlanadilar, yomon o’qiydiganlari esa sinfda qoldiriladilar. Ammo bunda 
geymifikatsiyani optimal ravishda amalga oshirish uchun ko’p zahiralar, mablag’, 
vaqt va juda ko’p sonli o’qituvchilar talab qilingani hamda u yaxshi samara 
bermayotgani tufayli, geymifikatsiyani komp’yuter dasturiy-texnik vositalari va 
internet yordamida boshqacharoq usullarda, ko’rinishlarda yoki boshqacha tartibda 
amalga oshirilishi maqsadga muvofiq bo’lar edi. Misol sifatida dasturlash 
asoslarini o’rganish bo’yicha interaktiv kurslarni o’z ichiga qamrab olgan 
Codeacademy
ni ko’rsatishimiz mumkin. Undagi kurslar maksimal ravishda qisqa 
topshiriqlarga bo’lingan bo’lib, o’quvchining eng kichik muvaffaqiyatga erishishi 
ham juda yaxshi taqdirlanadi. Bu esa o’quv materiali uning yodida qolishiga va 
yaxhsi o’zlashtirilishiga olib keladi. Ushbu sayt 2012 yilda ishga tushirilib, yil 
oxirida unda 500 mingdan ortiq inson qayd etilgan edi. Ularning taxminan chorak 
qismi kurslarning oxirigacha bora oldi. 
Codeacademy
 
xozircha tekin, ammo 
kelajakda qo’shimcha mashg’ulotlar uchun pul ola boshlashi va iste’dodli 
dasturchilarni turli xil kompaniyalar uchun topib bera oladigan vositachi bo’lib, 
yaxshigina pul ham ishlashi mumkin. Bu tizimning yaratuvchilari 
Kolumbiya 
universitetining bitiruvchilari bo’lib, ular 
Union Square Ventures
va 
Crunchb Fund
kompaniyalaridan uch million dollar atrifodagi investitsiyalarni jalb qila oldilar. 
Khan Academy
da esa geymifikatsiya saytning ishlash mantiqiga chuqur 
joylashtirib qo’yilgan. Bu akademiyada misollarni yechganlik uchun beydjiklardan 
tashqari, har bir mavzu uchun o’quvchining bilim darajasi ko’rsatiladi va buning 
asosida sinfning umumiy reytingi chiqariladi. Bu esa o’quvchilar orasida o’zaro 
sog’lom raqobatning vujudga kelishini kuchaytiradi.