O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

 
Piramidaning yana bir turi 
ko’p bosqichli marketing (
multi-le
v
el 
marketing 
- 
MLM
) deb ataladi. U yuqoridagi piramidadan printsipial jihatdan farq 
qilmaydi, lekin unda nafaqat yangi a’zolar jalb qilinadi, balki biror bir real tovar 
sotilishi xam tashkil qilinadi. Masalan, rasmlar, parfyumeriya maxsulotlari, dietik 
oziq-ovqat maxsulotlari, oziq-ovqatga 
«qimmatli va foydali
» bioqo’shimchalar, 
meditsina preparatlari va xakozolar. Oddiy sotuv shaxobchalarida bunday tovarlar 
unchalik chaqqon sotilmasligi uchun (
chunki ular ancha qimmat va unchalik 
foydali xam emas)
uni kuchli va ta’sirli reklama asosida piramida a’zolariga sotish 
amalga oshiriladi. Bunda asosiy shart – ma’lum miqdordagi oylik sotuv xajmiga 
erishishdir. Piramida a’zolari distribyuterlar deb ataladilar va sotuvdan tushgan 
mablag’ning bir qismiga egalik qilish xuquqiga egadirlar. Lekin pulning asosiy va 
katta qismi bunday turdagi piramidani tashkil qilgan asoschilar xamyoniga tushadi, 
albatta.