O’zbekiston respublikasi davlat soliq qo’mitasi

Makroiqtisodiy va mikroiqtisodiy tahlilni qo’shib olib borish. Mikroiqtisodiy taxlilda iqtisodiyotning boshlang’ich bo’g’ini bo’lmish korxona va firmalarning ichki iqtisodiy jarayonlari, alohida iqtisodiy sub’ektlarning xatti-harakati, xulqi tadqiq qilinadi. Bu tahlilda alohida olingan tovarlarning xarajatlari, kapital va boshqa resurslardan foydalanishning, baho tashkil topishining, ish xaqi to’lashning, talab va taklif tarkib topishining shakl va mexanizmlarini o’rganish markaziy o’rin tutadi.

Makroiqtisodiy tahlil makromutanosiblikni ta’minlash asosida milliy iqtisodiyotning to’laligicha faoliyat qilishi tadqiqoti bilan shug’ullanadi. Milliy mahsulot, bahoning umumiy darajasi, inflyatsiya, ishchi kuchining ish bilan bandligi masalalari bu taxlil ob’ekti bo’lib hisoblanadi. Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot o’zaro bog’langan va bir-biri bilan o’zaro ta’sirda bo’ladi.

Iqtisodiy jarayonlarni miqdoriy jihatdan tahlil qilishda taqqoslash, statistik, matematik va grafik usullaridan keng foydalaniladi. Ayniqsa, hozirgi davrda grafik usulni keng o’zlashtirish va qo’llash zarurdir. Grafiklar nazariya modellarini ifodalashda vositachi bo’lib xizmat qiladi.

Aniqroq qilib aytganda, grafik usul o’zgaruvchi miqdorlar o’rtasidagi bog’liqlikni ko’rgazmali qilib tasvirlaydi.

Bu usullar yordamida iqtisodiy jarayonlar va hodisalarning mazmunini, ulardagi o’zgarishlarni, kelib chiqish sabab-oqibatlarini bilish mumkin bo’ladi.

Umuman olganda Iqtisodiyot asoslari va nazariyasi fani iqtisodiy jarayonlar, voqea va hodisalar sirini bilishda ilmiy qo’llanmadir.

“Pirovard maqsadimiz bo’lgan ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot qurish borasidagi intilishlarimizda biz uchun ruhiy-ma’naviy kuch-quvvat manbai, ilmiy asos – bu milliy g’oya, milliy mafkuradir”. Shu aqidadan kelib chiqib, Iqtisodiyot asoslari va nazariyasi fani “Kishilarda yangicha iqtisodiy fikrlashni shakllantirish, ularning dunyoqarashini o’zgartirish” vazifasini ham bajaradiki, bu iqtisodiyotni isloh qilish soxasidagi strategic maqsadlardan biri bo’lib hisoblanadi. Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlab o’tganlaridek: “Jamiyatda hayotga, o’zgarishlarga befarq qaraydigan loqayd kimsalar bo’lmasligi kerak. Bu taraqqiyotimizni orqaga surib yuboradi. Inson buyuk, ezgu orzular bilan yashasin. Uni nafaqat mamlakat, balki jahonda ro’y berayotgan hodisalar qiziqtirsin. Dunyo qarashi, ongi chegaralanib, bir qolipda qolmasin. Milliy g’urur, istiqlol mafkurasi g’oyalari unga doim hamroh bo’lsin”. Bu maqsadga erishish uchun Iqtisodiyoty asoslari fani Prezidentimiz I.A.Karimovning so’zlagan ma’ruzalarida, asarlarida ko’rsatib berilgan bozor iqtisodiyotiga o’tish davri tamoyillarini, o’tishning o’ziga xos yo’lini, o’zining iqtisodiy qonunlarini, yo’l-yo’riqlarini, Oliy Majlis, Vazirlar Mahkamasi qabul qilgan Qonun va qarorlar asosida mamlakatimiz oldida turgan iqtisodiy muammolar va vazifalarning chuqur tahlilini, uni yechish yo’llarini yoritmog’i, o’tish davri iqtisodiyotining hususiyatlari, ko’p ukladli iqtisodning, turli shakldagi mulkchilikning vujudga kelish yo’llari, usullarini ko’rsatib bermog’i lozim.