O’zbekiston respublikasi davlat soliq qo’mitasi


Jamg’arish nima va u qanday manba hisobidan amalga oshiriladi?



Download 1,9 Mb.
bet171/224
Sana31.12.2021
Hajmi1,9 Mb.
#232563
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   224
Bog'liq
iqtisod2008

Jamg’arish nima va u qanday manba hisobidan amalga oshiriladi?

Jamg’arish deyilganda ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish miqyoslarini kengay-tirib borish jarayoni tushuniladi. Har qanday jamiyatda ishlab chiqarish miqyosni kengaytirib borishning ma'lum manbalari bo’ladi. Ishlab chiqarishni kengaytirish zarurati paydo bo’lgach, foyda ikki yo'nalishda taqsimlana boshlandi:

1) ishlab chiqarishning moddiy-texnikaviy hamda shaxsiy omillarini ko’paytirish;

2) ehtiyot (rezerv) va sug’o’rta (ro’y berishi mumkin bo’lgan tabiiy ofatlarning oqibat-larini bartaraf qilish, ekologik ahvolni yaxshilash maqsadlari uchun) hamda ijtimoiy iste’mol (jamiyatning mehnatga yaroqsiz a’zolari, madaniy ehtiyojlar, sog’liqni saqlash, sog’lomlashtirish, xalq tahlimi, mudofaa kabilar) fondlarini tashkil etish.

Ko’rinib turibdiki, jamg’arish ma’naviy iqtisodiy jarayon (ne’matlarni ko’paytirish), shu bilan birga ijtimoiy jarayon hamdir. Mamlakatda qancha ko’p foyda olinsa va u to’g’ri, maqsadga muvofiq, taqsimlansa, bu jarayon jamiyat uchun shunchalik foydali bo’ladi.

Jamg’arish va fan-texnika inqilobi. Jamg’arish bevosita foydaning hajmi va me’yoriga bog’liq, bo’lsada, ijtimoiy jarayon bo’lgani uchun unga jamiyatda kechadi-gan boshqa jarayonlar ham ta’sir etadi. Jamg’arishga ta’sir etadigan omillardan biri fan-texnika taraqqiyotidir. Bu jarayon asrimizning 50-yillaridan boshlanib, ishlab chiqarish vositalariga, ish kuchiga, texnikaga shunday ta’sir o’tkazdiki, bugungi hayotimizdagi jiddiy o’zgarishlar ana shu taraqqiyot natijasidir.

Fan-texnika inqilobi jamg’arish imkoniyatlarini kengaytirib bormoqda, ya’ni jamg’arish uchun yangi manba tug’dirmoqda. Ma’lumki, fan-texnika inqilobi sharoiti-da texnika vositalarining emirilishi kuchayadi,uning ham tez ishlatilishi, ham ma’naviy eskirishi (yangi vositalarning tez yangilanib borishi) ortadi. Demak, asosiy fondlarning amortizatsiyasi ortadi, tezlashadi. Natijada ularni yangilash, takomillashtirish, kapital ta’mirlash uchun amortizatsiya fondidan foydani oshirish uchun sarflashga sharoit yaratilgan shaklga aylanishi demakdir. Oddiy takror ishlab chiqarish. Aslida oddiy takror ishlab chiqarish kishilik jamiyatining dastlabki davrlariga, natural xo’jalik hukmron bo’lgan davrga ko’proq muvofiq, keladi. Ammo oddiy — ne’matlar va xizmatlarni avvalgi hajmda, o’zgarmas miqdorda takrorlamoqdir takror ishlab chiqarish sharoitida ham jamg’arish imkoniyati bor bo’lsa-da, uni amalda ro’yobga chiqarish g’oyat cheklangan bo’ladi.

Kengaytirilgan takror ishlab chiqarish — ishlab chiqarish hajmining ortishi, ne’matlar miqdorining ko’payishi, tarkibi va sifatining yaxshilab borilishidir. Kengay-tirilgan takror ishlab chiqarishning moddiy zamini — jamg’arishdir. Takror ishlab chiqarishning bu shaklida jamg’arish imkoniyatlari o’z-o’zidan ko’payib boradi. Chunki bunda iqtisodiy taraqqiyot tezlashadi, ishlab chiqarish samaradorligi ortadi, iqtisodiyotda o’sish yuz beradi.




Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   224




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish