Giyohvand moddalarning quyidagi turlari bor:
Nashadan olinuvchi narkotik moddalar.
Opiy (afyun)dan olinuvchi narkotik moddalar.
Kokain narkomaniyasi.
Narkotikka tobe bo‘lib qolganlarini o‘zlari ham, atrofidagilar ham juda kech tushunib yetishadi.Narkomaniya o‘zining rivojlanishida bir nechta bosqichdan o‘tadi. Ilk bosqichda narkoman bo‘lib qolgan odamlar ruhiy holatini o‘zgarayotganini sezmaydilar, xumor qilishdan iztirob chekmay, rgani sari ko‘proq narkotik qabul qilib boradilar. Kishi shu qadar ko‘p narkotik qabul qila boshlaydi-ki, hatto unga o‘rganib tobe bo‘lib qolganini sezmay qoladi. Narkotiklarni qabul qilish oddiy holat bo‘lib tuyuladi.
Organizm rgani sari ko‘p narkotik talab qiladi. Ortib borayotgan doza esa jigarni parchalaydi, miyani zaharlaydi. Jismoniy, ruhiy, ijtimoiy muammolar rgani sari ko‘payib boradi. Oxirgi bosqich, yani narkomaniyaning surunkali bosqichida organizmdagi barcha tizimlar buziladi, kayfiyatning keskin ozgarishi tez-tez sodir bo‘ladi, xulq-atvori buziladi. Insonda hayotning ma’nosi va maqsadi, hissi yo‘qoladi, oqibatda hayot narkotikka ehtiyojni qondirish bilangina chegaralanib qoladi.
Giyohvandlikka o‘rganish 3 bosqichda kechib; tobelik bosqichi, nazorat qilishning kamayib borishi va surunkali bosqichlardan iborat. O‘smirlar ichida kimlarda narkotik qabul qilish yuqori darajadaligi aniqlangan va u shartli ravishda 3 guruhga bo‘lingan; oila ichida, o‘smirlar muhitida va xususiy muhitda.
O‘smirlar orasida narkotikka o‘rganish sabablari quyidagilardan iborat;
-Kattalar, birinchi navbatda ota-onalar tomonidan muhim qarorlar qabul qilinmasligi;
-Oila va maktabdagi qarshiliklar oqibatida o‘ziga hurmat va ishonchning kamayishi;
-Oilada moddiy va ruhiy muammolar, ota-onalar nizolari yoki ajralishlarida;
-Katta odamlar munosabatlarini o‘zlashtira olmaslik oqibatida;
-Yaqin qarindoshlar giyohvand yoki spirtli ichimlik ichuvchi bo‘lishi;
-Boshqalarga taqlid qilish;
-Tengdoshlari tomonidan o‘smir shaxsining qabul qilinmasligi va oqibatda shu guruh qonunlari asosida yashash;
-Yaqin do‘st, o‘rtoqlarning bo‘lmasligi, qarama-qarshi jinslar oldida mashhur emasligi;
-Hayotga chidamlilik pastligi, hamma narsani “shu yerda va hozir olish’’ ga intilish;
-Kayfiyatning o‘zgarib turishi, his-tuyg‘ularini nazorat qila olmaslik;
-Ta’sirchanlik, ishonuvchanlik;
-O‘ziga past baho berish, o‘ziga haddan ziyod talabchanlik,bunday holda aynan narkotik o‘ziga baho berishni oshirishning asosiy usuli bo‘ladi;
-Ruhiy tushkunlik va o‘zini boshqarishning pastligi;
-O‘z hayotiga, hatti-harakatlariga javobgarlikni o‘z zimmasiga olmaslik;
-Kattalar dunyosiga tanqidiy munosabat, katta yoshdagilarga salbiy munosabatda bo‘lish
-O‘ylamasdan havf-hatarga, o‘tkir hissiyotlarga intilish;
-O‘qib-o‘rganishga ishtiyoqning pastligi, o‘zlashtirishning yomonligi;
-Shaxsiy qiziqish va xobbisining bo‘lmasligi, zerikish, ko‘ngildagidek ish topa olmaslik;
-O‘z kuchiga ishonchsizlik;
Do'stlaringiz bilan baham: |