O‘zbekiston respublikasi davlat soliq qo‘mitasi farg‘ona soliq kolleji “tasdiqlayman”

Passiv chekish haqida. Chekish zararli, u chekadiganlar uchun, ayniqsa chekuvchilar yonida bo‘lganlar uchun zararli. Zararli moddalar sigareta uchidagi tutunda nafasga tortiladigan “asosiy” tutundagidan ko‘proq bo‘lar ekan. Bunday tutunda uglevod oksidi 5 baravar, nikotin va qatron 3 baravar, benzipren 4 baravar va ammiak 4-6 baravar ko‘proq bo‘lar ekan.
Chekilgan xonadagi tutun asosan “qo‘shimcha” tutundan tarkib topgan, chunki tutab bitgan sigareta tutunining 2/3 qismi atrof- muhitga tarqalib uni nikotin, qatron va boshqa zararli moddalar bilan ifloslantirishi aniqlangan. Chekmaydiganlar bunday sharoitda bo‘lganlaridan keyin ularning qonida karboksigemoglobin miqdori oshib, bir soat bo‘lganlarida ularning qon va siydiklari tarkibidagi nikotin miqdori etti baravar oshib ketar ekan.
Spirtli ichimlik tarkibidagi alkogol tirik organizmning hamma hujayralarini buzadi. Masalan, shishadagi suvga biroz spirt qo‘shilsa, unda bug‘doy yoki arpa doni o‘smaydi.
Ichilgan alkogol tezda qonga shimiladi. Qon bilan birga aylanib yurib, u asta – sekin oksidlanadi. Spirtning bir qismi siydik bilan birga buyrak orqali, bir qismi esa me’da, ingichka va yo‘g‘on ichaklar devorlari orqali ajralib chiqadi, bir qismi o‘zgarmagan holda o‘pka orqali nafas chiqariladigan havo bilan birga ajralib chiqadi.
Alkogol odamning eng muhim a’zolarini, asosan nerv tizimini zararlaydi, bu esa nerv hujayralarida bo‘ladigan kimyoviy moddalarga alkogolning qo‘shilishi tufayli ro‘y beradi. Ma’lumki, alkogol suv bilan oson birikadi, nerv hujayrasining 90% ini esa suv tashkil etadi. Nerv tizimining bu hususiyati uning alkogol bilan zararlanishiga sabab bo‘ladi. Alkogol ta’siri ostida bosh miya po‘stlog‘ining ishi keskin ravishda buziladi, ichki tormozlanish protsesslari boshlanadi. Spirtli ichimliklarni tez-tez iste’mol qilib turish natijasida rganism keyinchalik bularsiz yashay olmay qoladi, shuning bilan birga spirtli ichimlik dozasini oshirishga to‘g‘ri keladi. Uzoq vaqt davomida iste’mol qilish tufayl surunkali alkogolizm ko‘rinishlari rivojlana boshlaydi. Surunkali alkogolizmning xarakterli belgilari; aroq ichgandan so‘ng ertasi kuni ertalab “karaxt” bo‘lib yurish, kishi ruxining tushishi, umumiy madorsizlik. Bosh og‘rishi, ko‘ngil aynishi, qusish, ishtaxa bo‘g‘ilishi kabilar. Bunday xolatda kishi ishlashga qodir emas. U serjaxl, injiq bo‘lib, yana ichkisi keladi. Bir necha qadah aroq yoki boshqa spirtli ichimlik ichgandan so‘ng kishi o‘zini biroz tetik sezib, xatto ish qilishga ham qodir bo‘ladi, lekin uning ish qobiliyati susayadi.