O'zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va

2 bo‘lim. Korxona bilan tanishuv.
Biz amaliyotga brogan kunimizdan boshlab birinchi navbatda korxona bilan tanishuvdan boshladik. Birinchi navbatda korxona xodimlari, bizga korxona tomonidan biriktirilgan xodim va texnika xavfsizligi bo’yicha xodimlar bilan tanishib oldik. Bizning korxona tomonidan biriktirilgan amaliyot rahbarimiz Hamidov Umidjon Xamzayevich bo’ldilar. Korxona xodimlari juda do‘stona munosabayda bo‘ldilar. Amaliyotimiz davomida korxonadagi kerakli ishlarni ketma’ketligi bilan tanishib, amaliyotimiz davomida har bir berilgan topshiriqni o’z vaqtida bajarishga harakat qildik. Amaliyot davrimiz umumiy 18 kun davom etdi. U yerda biz yo’nalishimizga oid texnika va dasturiy ta;minotlar bilan tanishib, ular bilan birga;likda proyektlarda qatnashdik. Har bir proyektda o’ziga yarahsa qiyinchiliklarga duch keldik.
Biz brogan amaliyot joyimizda asosan web dasturlash bo‘yicha proyektlar qilinganligi sababli asosiy ishlatgan dasturlash tillari front-end uchun HTML, CSS va Javascript tillaridan foydalandik. U yerda asosan Javascriptsing Vue va JQUERY kutubxonlaridan foydalandik. React bo’yicha ham juda ko’p proyektlar mavjud ekan.
U yerda eng mas’uliyatli ishlardan biri esa, u yerda axborot xavfsizligi juda qattiq qaralar ekan. Aynan shu bo‘yicha axborot xavfsizligini saqlash bo‘yicha uni saqlash bo‘yicha imzo chektirib olindi. Har bir proyektda axborot xavfsizligini ta’minlash birinchi o’rinda turar ekan. Ilovalarning har biri Uztelecomning abonentlari haqidagi shaxsiy ma’lumotlari saqlanadigan bo‘lib uni tarqalib ketmasligi zarur va u juda yaxshi qo‘rilanadi.
“Oʼzbektelekom” aktsiyadorlik kompaniyasi (keyingi oʼrinlarda – Kompaniya deb yuritiladi), Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining “Telekommunikatsiyalar sohasida boshqaruvni takomillashtirishga doir choratadbirlar toʼgʼrisida”gi 2000 yil 28 iyundagi PF-2647-son Farmoni va Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Oʼzbektelekom” aktsiyadorlik kompaniyasi faoliyatini tashkil etish masalalari toʼgʼrisida”gi 2000 yil 30 iyundagi 253-son qaroriga asosan tashkil etilgan va faoliyat koʼrsatmoqda. Kompaniya oʼz faoliyatini Oʼzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Oʼzbekiston Respublikasining qonun hujjatlari, Oʼzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Palatalarining qarorlari, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlari, Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari, farmoyishlari va boshqa vakolatli davlat boshqaruv organlarining normativ-huquqiy hujjatlari hamda mazkur Ustavga asosan amalga oshiradi. “Oʼzbektelekom” aktsiyadorlik kompaniyasi barcha aktsiyadorlariga nisbatan ularning ulushlari, daromadlar darajasi, jinsi, irqi, dini, millati, tili, ijtimoiy kelib chiqishi, shaxsi va mavqeidan qatьiy nazar teng munosabatni taʼminlaydi.
Kompaniya yuridik shaxs boʼlib, u oʼz mustaqil balansida hisobga olinadigan alohida mol-mulkka, shu jumladan oʼzining ustav fondiga (ustav kapitaliga) berilgan mol-mulkka ega boʼladi, oʼz nomidan mulkiy va shaxsiy nomulkiy huquqlarni olishi hamda amalga oshirishi, zimmasiga majburiyatlar olishi, sudda daʼvogar va javobgar boʼlishi mumkin. Kompaniya davlat roʼyxatidan oʼtkazilgan paytdan eʼtiboran yuridik shaxs maqomiga ega boʼladi. Kompaniya cheklanmagan muddatga tashkil qilingan. Kompaniya mustaqil va konsolidatsiyalashtirilgan (jamlangan) balansga ega boʼlib, Oʼzbekiston Respublikasi hududida va undan tashqarida oʼrnatilgan tartibda bank hisobvaraqalari (valyuta va boshqa hisob raqamlari) ochishga haqlidir. Kompaniya oʼzining nomi yozilgan shtamp va blankalarga, oʼz timsoliga, shuningdek belgilangan tartibda roʼyxatdan oʼtkazilgan tovar belgisiga hamda fuqarolik muomalasi ishtirokchilarining, tovarlarning, ishlarning va xizmatlarning xususiy alomatlarini aks ettiruvchi boshqa vositalarga ega boʼlishga haqli.
Kompaniyaning asosiy vazifalari quyidagilar:
- mahalliy, shaharlararo va xalqaro elektraloqa, shu jumladan maʼlumotlarni uzatish, televidenie va radio dasturlarini translyatsiya qilish xizmatlariga boʼlgan talabni qondirish, ular turlarini kengaytirish va sifatini oshirish;
- aloqa vositalari va tarmoqlarini zamonaviylashtirish, texnik qayta jihozlash, shu jumladan toʼgʼridan – toʼgʼri horijiy investitsiyalarni keng jalb etish, qoʼshma korxonalar tashkil qilish, telekommunikatsiya tizimlarini tuzish va faoliyat koʼrsatishi sohasidagi jahon yutuqlarini joriy etish asosida:
- telekommunikatsiyalar sohasida bozor islohotlarini yanada rivojlantirish, respublika axborot tizimlarini jahon telekommunikatsiyalar va axborot tarmogʼiga integratsiyalashuvini taʼminlash;
- telekommunikatsiya vositalari faoliyatining axborot xavfsizligini taʼminlash.
Kompaniya quyidagi faoliyatni amalga oshiradi:
- mahalliy telekommunikatsiya tarmoqlarni loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- shaharlararo telekommunikatsiya tarmoqlarni loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- xalqaro telekommunikatsiya tarmoqlarni loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- koʼchma (mobilь) radiotelefon aloqa tarmoqlarini loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- shaxsiy radiochaqiruv tarmoqlarini loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- maʼlumotlar uzatish tarmoqlari loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- teleradioeshittirishlarni tarqatish (translyatsiya qilish) tarmoqlarini loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- telekommunikatsiyaning mavjud barcha turlari va yangi joriy etilayotgan istiqbolli xizmatlarni koʼrsatish, telekommunikatsiya sohasidagi
yangi axborot-kommunikatsiya texnologiyalarni joriy etish;
- umumiy foydalanishdagi telekommunikatsiya tarmoqlarining zamonaviylashtirish, rivojlantirish va qayta qurish, davlat va sohaviy
dasturlari kontseptsiyasini, shuningdek soha tizimlarini rivojlantirish va qayta qurish boʼyicha loyihalarni hamda ularga texnik iqtisodiy asoslarni ishlab chiqishda ishtirok etish;
- tarmoqlardan birgalikda foydalanish va tarmoqqa oʼzaro ulanish, telekommunikatsiya xizmatlarini taqdim etish boʼyicha uslubiy hujjatlarni ishlab chiqishda ishtirok etish;
- yagona texnologik jarayonda telekommunikatsiya xizmatlarini taqdim etuvchi filiallar, filial maqomiga ega alohida tarkibiy boʼlinmasi va boshqa korxonalar oʼrtasida oʼzaro munosabatni muvofiqlashtirish;
- telekommunikatsiya universal xizmatlari tarif darajalarini oʼzgarishi boʼyicha takliflar ishlab chiqish va vakolatli davlat organlariga
taqdim qilish;
- vakolatli davlat organlari, shu jumladan Oʼzbekiston Respublikasi Аxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan kelishuv asosida telekommunikatsiyaning ayrim xizmatlari boʼyicha tariflarni tasdiqlash, shuningdek telekommunikatsiya xizmatlarga tariflarni belgilash (tartibga soluvchi telekommunikatsiya xizmatlari tariflari bundan mustasno);
- tashqi iqtisodiy faoliyatda qatnashish, shu jumladan xorijiy aloqa maʼmuriyatlari va operatorlar bilan shartnomalar tuzish, xorijiy davlatlar xududida oʼrnatiladigan va foydalaniladigan telekommunikatsiya qurilmalarini sotib olish yoki ijaraga olish orqali telekommunikatsiya xizmatlarini koʼrsatish;
Kompaniya quyidagi faoliyatni amalga oshiradi:
- mahalliy telekommunikatsiya tarmoqlarni loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- shaharlararo telekommunikatsiya tarmoqlarni loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- xalqaro telekommunikatsiya tarmoqlarni loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- koʼchma (mobilь) radiotelefon aloqa tarmoqlarini loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- shaxsiy radiochaqiruv tarmoqlarini loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- maʼlumotlar uzatish tarmoqlari loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- teleradioeshittirishlarni tarqatish (translyatsiya qilish) tarmoqlarini loyihalashtirish, qurish, ulardan foydalanish va ularga xizmatlar koʼrsatish;
- telekommunikatsiyaning mavjud barcha turlari va yangi joriy etilayotgan istiqbolli xizmatlarni koʼrsatish, telekommunikatsiya sohasidagi
yangi axborot-kommunikatsiya texnologiyalarni joriy etish;
- umumiy foydalanishdagi telekommunikatsiya tarmoqlarining zamonaviylashtirish, rivojlantirish va qayta qurish, davlat va sohaviy
dasturlari kontseptsiyasini, shuningdek soha tizimlarini rivojlantirish va qayta qurish boʼyicha loyihalarni hamda ularga texnik iqtisodiy asoslarni ishlab chiqishda ishtirok etish;
- tarmoqlardan birgalikda foydalanish va tarmoqqa oʼzaro ulanish, telekommunikatsiya xizmatlarini taqdim etish boʼyicha uslubiy hujjatlarni ishlab chiqishda ishtirok etish;
- yagona texnologik jarayonda telekommunikatsiya xizmatlarini taqdim etuvchi filiallar, filial maqomiga ega alohida tarkibiy boʼlinmasi va boshqa korxonalar oʼrtasida oʼzaro munosabatni muvofiqlashtirish;
- telekommunikatsiya universal xizmatlari tarif darajalarini oʼzgarishi boʼyicha takliflar ishlab chiqish va vakolatli davlat organlariga taqdim qilish;
- vakolatli davlat organlari, shu jumladan Oʼzbekiston Respublikasi Аxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan kelishuv asosida telekommunikatsiyaning ayrim xizmatlari boʼyicha tariflarni tasdiqlash, shuningdek telekommunikatsiya xizmatlarga tariflarni belgilash (tartibga soluvchi telekommunikatsiya xizmatlari tariflari bundan mustasno);
- tashqi iqtisodiy faoliyatda qatnashish, shu jumladan xorijiy aloqa maʼmuriyatlari va operatorlar bilan shartnomalar tuzish, xorijiy davlatlar xududida oʼrnatiladigan va foydalaniladigan telekommunikatsiya qurilmalarini sotib olish yoki ijaraga olish orqali telekommunikatsiya xizmatlarini koʼrsatish; - favqulodda vaziyatlar sohasidagi vakolatli davlat organining signal beruvchi uskunalarini ekspluatatsiya qilish, montaj va loyihalashtirish, gaz asbob-uskunalarini ekspluatatsiya qilish, yong‘indan saqlash signalizatsiyalar, qo‘riqlash, hamda yong‘inga qarshi avtomatik vositalarga texnik xizmatlar ko‘rsatish, montaj (naladka) taʼmirlash, shuningdek loyihalashtirish va ular bilan bog‘liq ishlarini amalga oshirish;
- avtomobil transportlarida shahar, shahar atrofi yo‘nalishlari, shaharlararo va xalqaro yo‘nalishlarda yo‘lovchilar hamda yuk tashish xizmatlarini ko‘rsatish;
- Kompaniya xodimlari va aksiyadorlar talab va ehtiyojlarini qondirish maqsadida dam olish maskanlari, shu jumladan bolalar oromgoxlari, yordamchi xo‘jaliklar, mehmonxona, jismoniy sog‘lomlashtirish, aholiga ommaviy ovqatlanish va maishiy xizmatlar ko‘rsatish, shuningdek boshqa muassasalarni tashkil etish;
- profilaktik-davolash, tibbiy-maslaxat (konsultativ) muassasalari va ijtimoiy infratuzilmaning boshqa obʼektlarini tashkil etish;
- savdo va vositachilik faoliyati ko‘rsatish orqali Kompaniya filiallariga va boshqa xo‘jalik yurituvchi subʼektlarga moddiy-texnik taʼminotini tashkil etish;
- qurilish, rekonstruksiya va fuqarolik inshootlarini taʼmirlash;
- tijorat (marketing, reklama) faoliyatini amalga oshirish;
- xayriya faoliyatini amalga oshirish;
- tovarlar ishlab chiqarish va sotish;
- Kompaniya filiallari tomonidan shaharlararo va xalqaro
telekommunikatsiya xizmatlarini o‘zaro ko‘rsatish (trafigi) hajmidan kelib
chiqib foiz stavkalari (ulush)ni belgilash;
- Kompaniya tarmoq resurslaridan foydalanuvchi telekommunikatsiya
operatorlariga telekommunikatsiya xizmatlarini ko‘rsatish uchun hisoblangan
narx (taksalar)ni belgilash;
- telekommunikatsiya xizmatlarini ko‘rsatishda yagona texnologik
jarayonda ishtirok etuvchi Kompaniya filiallari va boshqa korxonalar foiz stavkalari (ulush)dan kelib chiqqan holda mablag‘lar (daromad)ning bir qismini qayta taqsimlash;
- ulgurchi va chakana savdo faoliyatini amalga oshirish.
Kompaniya maxsus ruxsatnoma (litsenziya) talab qilinadigan faoliyat
turlari bilan litsenziyalar asosida o‘z faoliyatini amalga oshiradi.
Kompaniya qonun hujjatlari bilan taqiqlanmagan va mazkur Ustavda
ko‘rsatilmagan boshqa faoliyat turlari bilan shug‘ullanishi mumkin.

1.