O’zbеkistоn rеspublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

2.4 AKT elektron mobil ilovasini ishlab chiqish 
1)IntelliJ Idea dasturidan foydalanib, ilovani yaratish 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2) Ilovani asosiy ko’rinish, qurilmada ko’rinish 
 
 

---

 

---

III BOB. MEHNAT MUHOFAZASI VA TEXNIKA HAVSIZLIGI 
3.1. Kompyuterda ishlashda havfsizlik choralari. 
Shaxsiy kompyuterni ishga tayyorlash va o’chirish tartiblari mavjud. 
Avvalambor kompyuterning tarmoq kuchlanishiga mosligini tekshirish kerak. 
Shaxsiy kompyuterlar 220 yoki 110 kuchlanishli elektr tarmoqlarida ishlashi 
mumkin. Shaxsiy kompyuterlar uchun kuchlanishning o’zgarishi, ayniqsa keskin 
o’zgarishlar xavfli bo’lishi mumkin. Shuning uchun maxsus stabilizatorlardan yoki 
elektr quvvatining uzluksizligini ta’minlovchi – UPS qurilmasidan foydalanish 
tavsiya etiladi. Maxsus UPS qurilmasi elektr quvvatini o’zgarmas xolda ushlab 
turadi, xamda elektr manbai o’chirilgandan keyin muayyan vaqt davomida 
kompyuter ishlashini ta’minlab turadi. Bu vaqt kompyuterda bajarilayotgan 
ishlarni tugatish uchun yetarlidir. Masalan, kerakli ma’lumotlarni diskka yozib 
qo’yish yoki programmalar ishini tugatish uchun va xokazo. 
Kompyuterni ishga tayyorlash tartibi. Kompyuterni ishga tayyorlash tartibi 
quyidagichacha: Stalibizator yokiladi, protsessor yokiladi, monitor yokiladi, printer 
kerak bo’lsa, u ham yoqiladi. Shundan keyin ekranda tekshiruvchi maxsus 
programma, hamda operatsion sistemani ishga tushiruvchi dasturlar haqida 
ma’lumotlar chiqadi. Operatsion sistema ishga tushgach u komandalar berishni 
taklif qiladi. Kompyuterdan to’liq foydalanish to’g’ri o’chirishga ham bog’liq. 
Buning uchun quyidagilar bajariladi. 
– ishlayotgan programmalar tugatiladi; 
– protsessor o’chiriladi; 
– printer yoqilgan bo’lsa o’chiriladi; 
– stalibizator o’chiriladi. 
Kompyuterning salbiy va ijobiy tomonlari. 
– Kompyuterdan foydalananish bo’yicha ma’lum me’yorlar, qoidalar va 
talablar mavjud. Bunga kompyuterning joylashishi, xonaning yorug’ligi, havo 
almashishiga bo’lgan talablar va texnika xavfsizligi qoidalari kiradi. 
– Kompyuter ishlash vaqtida o’zidan elektromagnit to’lqinlarni tarqatadi, bu 
esa o’z navbatida kompyuterdan uzoq vaqt foydalanilganda inson sog’lig’iga zarar 
etkazadi. – Kompyuterning noto’g’ri joylashishi foydalanuvchining tanasi 

---

tuzilishiga, kompyuter joylashgan xonaning yorug’lik darajasi esa kompyuterning 
foydalanuvchi ko’rish qobiliyatiga ta’sirini belgilaydi. – Maktab yoshigacha 
bo’lgan foydalanuvchi kompyuter bilan 15-20 minut ishlashi mumkin. 
Maktab yoshidagi 1-2 soat oralig’ida kompyuterda ishlashi mumkin. Kattalar esa 
bir ish kuni davomida 3-4 soat atrofida ishlashi mumkin.