Tarmoqning turi
Ulanish tezligi
Trafik
Izoh
X.25
1,2-64 Kbit/s
Terminalli
da ko’p turli xildagi protokollarga
a, past sifatli kanallarda yaxshi
hlaydi
Frame Relay
-Kbit/s dan
Mbit/s gacha
Kompyuterli
afikdagi pulsatsiyalarni yaxshi ata
oladi,
asosan
doimiy
virtual
nallarni hosil qilishda ishlatiladi
SMDS
544-45 Mbit/s
ompyuterli,
afika, ovoz,
deo
yoslaganda
yangi
tarmoq,
merikaning
katta
shaharlarida
qalgan, keyinchalik uning o’rniga
TM tarmog’i ishlatila boshlagan
ATM
1,544-155 Mbit/s
ompyuterli
afika,
oz,video
angi tarmoq, 1996 yildan boshlab
orat maqsadida qo‟llanila shlagan,
asosan kompyuter figini uzatish
uchun foydalaniladi
TCP/IP
1-2 Kbit/s
rminalli,
mpyuterli
Internet tarmog’i
Ushbu jadvalda keltirilgan X.25, Frame Relay va SMDS global kompyuter tarmoqlari
texnologiyalaridan, kompyuter tarmoqlari rivojlanish bosqichlarining ma’lum bir
davrlarida samarali foydalanilgan. Hozirda esa, tarmoqlar orqali barcha xildagi trafikni
uzatib bera olish imkoniyatiga ega bo’lgan ATM (Asynchronous Transfer Mode –
uzatishning asinxron rejimi) va TCP/IP texnologiyalaridan foydalanilmoqda. ATM va
undan avval ishlab chiqilgan X25 va Frame Relay texnologiyalarining tuzilishlari,
1rasmda keltirilgan tuzilishga ega bo’lib, ular ma’lum bir xudud chegarasida joylashgan
kompyuterlar va lokal kompyuter tarmoqlarini o’zaro birlashtirish uchun ishlab
chiqilgan edi. Ushbu texnologiyalar ulargagina xos bo’lgan – adreslash tizimiga va
ma’lumotlarni uzatish birliklariga ega bo’lgan. TCP/IP tarmoqlaridan boshlab
IPadreslash tizimi asosida ishlovchi va ma’lumotlarni uzatish birligi sifatida Ethernet
texnologiyasi kadrlaridan foydalanuvchi tarmoqlar qo’llanilmoqda. Yuqoridagi jadvalda
keltirilgan ma’lumotlarni uzatish tezliklari, ushbu texnologiyalarning dastlabki ishlab
chiqarilgan variantlariga tegishlidir. ATM texnologiyasining keyingi ishlab chiqilgan
variantlarida ma’lumotlarni uzatish tezligi 2-10 Gbit/sek-larga etkazilgan. Turli xildagi
marshrutizatorlar va birlamchi tarmoqlar yordamida qurilgan, hozirda keng
qo’llanilayotgan - IP texnologiyasi asosida ishlayotgan global tarmoqlarda
ma’lumotlarni uzatish tezliklarini yanada oshirish imkoniyatlari paydo bo’lmoqda.
Korporativ tarmoqlarni qurish uchun foydalaniladigan global tarmoqlar ikkita katta
guruhga bo’linadi:
1.
Magistral tarmoqlar.
2.
Magistral tarmoqlarga ulanish imkonini beradigan tarmoqlar yoki qisqacha ulanish
tarmoqlari.
Territorial magistral tarmoqlardan (backbone wide-area networks) korxonaning katta
bo’limlariga tegishli bo’lgan yirik lokal tarmoqlarni bir maromda ishlashini ta’minlash
maqsadida birlashtirish uchun foydalaniladi.
Magistral tarmoqqa odatda, ko„p sonli tarmoq osti tarmoqlari (subnets) ulanganligi
sababli, uning o’tkazish qobiliyati ancha yuqori bo’lishi kerak bo’ladi (2-rasm).
2-rasm. Korxona global tarmog’ining tuzilishi.
Magistral tarmoqlarga ulanish imkonini beradigan tarmoqlar deganda, katta bo’lmagan
lokal tarmoqlarni va alohida ishlaydigan kompyuterlarni, korxona markaziy tarmog’i
bilan bog’laydigan territorial tarmoqlar tushuniladi.
Bunda ishlatiladigan dasturiy va apparat vositalar uzoqdan turib ulanish vositalari
deyiladi. Ulanuvchi, ya’ni mijoz tomonidan bunday vositalar sifatida modem va unga
kerak bo’ladigan dasturiy vositalar qo’llaniladi. Ko’p sonli ulanuvchilar ishini, markaziy
lokal tarmoq tomonidan uzoqdan turib ulanish serveri RAS (Remote Access
Server) ta’minlab beradi. Bu server – marshrutizator, ko’prik va shlyuz vazifalarini
bajaruvchi dasturiy-apparat kompleksdan iborat bo’ladi.
Tarmoqlardan iborat bo’lgan tarmoqning, ya’ni Internetning arxitekturasi 3-rasmda
keltirilgan ko’rinishga ega bo’ladi. Tarmoqlar orasidagi bog’lanishlar marshrutizatorlar
yordamida amalga oshiriladi.
3-rasm. Tarmoqlardan iborat bo’lgan tarmoq arxitekturasi – ya’ni Internet tarmog’i
Do'stlaringiz bilan baham: |