O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi

She’riyatning cho‘g‘i

Mirtemirning she’riyati adirlar, qirlar, uvalar, dalalar, bog‘larning manzaralari bilan to‘liq bir she’riyat. Chunki uning tug‘ilgan joyi Turkistondagi Qoratog‘ etaklari — ko‘klam toshqinlaridangini lablarini ho‘llab olguvchi soylar, qizg‘ish qirlar va cheksiz sayhonlari onda-sonda bir uchraydigan muzbuloqlar toshqinlardan paydo bo‘lgan ko‘llar yurti... Mirtemir tabiati mana shunchalar rangdor yurtda 1910-yilning yoz oylarida dunyoga keldi.

Mirtemirni olam va borliq — tabiat kitobini o‘qishga onasi o‘rgatdi. Uning go‘dak hislarini olijanob bir izga soldi. Yuragiga go‘zallikdan bahra olish tuyg‘usini quydi. So‘zning ta’mi, totidan zavq ola bilishdek noyob bir san’atga qalbida muhabbat va qiziqish uyg‘otdi. Mirtemirning onasi so‘zga g‘oyat chechan, zukko, kayvoni onalardan edi. U kishi hamma so‘zlariga maqol bilan rang va ma’no berib so‘zlar ekanlar.

She’riyat cho‘g‘ini o‘g‘il yuragiga solgan mehribon ona siymosi shoirning butun ijodida ezgulikning porloq bir ramzidek gavdalanib turadi.

«...Hovlimizda bir tup jiyda bo’lardi — quchoq yetmas, nuqra yaproq, bobomning bobosini ko‘rgan non jiyda... Onam hamisha shu jiyda tagida bir nima tikib yoki yamab, un qorib yo xamir kesib o‘tirgani hamon ko‘z o‘ngimda. Agar men biror sho‘xlik qilsam, shu jiyda tagida turib, qo‘lini yanar edi. Agar biron xush yumush qilsam, shu jiyda tagida olqish olar edim.

Ayniqsa, gullaganda, yopiray, buning hidi... Hech gulda bunaqangi hid bo‘lmas, pishganda-chi? Hovli yuzi yaltiroq yoqut donlarga to‘lib ketar edi. Ta’mi-chi? Nonday to‘q. Shirin, shifoli. Onam xalta-xalta qoqilab olar edi yoz bo‘yi.

Men hovlimga bordim, bolaligimda ko‘rganlarimdan yolg‘iz shu jiyda qolibdi — tarvaqay, g‘adir. Chiyroq qadimgidek. Men jiyda yoniga kelib tiz cho‘kdim va g‘o‘dir po‘stloqlariga peshanamni qo‘yib pichirladim: «Onajon...»