O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari

Null-qiymat ikki xil ko’rinishda bo’lishi mumkin. Birinchidan, relyatsion MBBT nul-qiymat ko’rinishida ifodalanishi mumkin. Ya’ni, foydalanuvchi barcha satr va ustunga ma’lumot kiritmaydi. Nullning qiymati ustunning tipiga bog’liq bo’lmaydi. Mustaqil ravishda tekshirib ko’rish mumkinki, ASCII va UNICODE kodida bo’sh qator belgisi ekranda bir xil bo’sh qator ko’rinishida ifodalanadi. Ikkinchi misolni esa yuqoridagi ish xaqi misolida ko’rsatamiz. Foydalanuvchi so’ramagan satrlari null qiymatni qabul qiladi. Koddning 4-qoidasi. Relyatsion model asosidagi dinamik operativ katalog qoidasi.

Null-qiymat ikki xil ko’rinishda bo’lishi mumkin. Birinchidan, relyatsion MBBT nul-qiymat ko’rinishida ifodalanishi mumkin. Ya’ni, foydalanuvchi barcha satr va ustunga ma’lumot kiritmaydi. Nullning qiymati ustunning tipiga bog’liq bo’lmaydi. Mustaqil ravishda tekshirib ko’rish mumkinki, ASCII va UNICODE kodida bo’sh qator belgisi ekranda bir xil bo’sh qator ko’rinishida ifodalanadi. Ikkinchi misolni esa yuqoridagi ish xaqi misolida ko’rsatamiz. Foydalanuvchi so’ramagan satrlari null qiymatni qabul qiladi. Koddning 4-qoidasi. Relyatsion model asosidagi dinamik operativ katalog qoidasi.

Har qanday ma’lumotlar bazasining lug’ati mavjud (endilikda u katalog deyiladi). “Ma’lumotlar bazasining qiyofasi mantiqiy darajada oddiy ma’lumotlar ko’rinishida ifodalanadi. Foydalanuvchi ushbu ifodaga to’liq murojaat etishi uchun va oddiy ma’lumotlar ustida ishlash uchun relyatsion tildan foydalanadi”. Koddaning 5-qoidasi. Ma’lumotlarni qayta ishlash tili xaqidagi qoida. Relyatsion MB da ma’lumotlarning tarkibiy elementlari bilan ishlash, modifikatsiyalash va hisoblash imkonini beruvchi qandaydir bir til mavjud bo’ladi. Koddaning 5-qoidasi aynan shuni ifodalaydi. “Relyatsion tizim bir qancha tillarni va terminallar bilan ishlashning bir necha rejimini qo’llab quvvatlashi lozim (masalan, blankalarni to’ldirish rejimi). Har qanday til operatorlari ishni to’liq ifodalaydi, simvollar qatori ko’rinishida berilgan o’zining aniq sintaksisiga ega bo’ladi. Undan tashqari u quyidagi ammallarni beradi: