O„zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

 
Nazorat savollari 
1. CREATE  buyrug`ining vazifalari nimalardan iborat?  
2. ALTER  buyrug`iga misol keltiring. 
3. DROP va DELETE buyruqlarining farqi nimada? 
4. DELETE buyrug`ining strukturasini ko`rsating. 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
21 
4 - LABORATORIYA ISHI 
Mavzu: Ma‟lumotlarni tanlash va ular ustida amallar 
 
Ishdan 
maqsad: 
Talabalarda 
DML 
komandalaridan 
foydalanish  va  shu  orqali  relyatsion  MB  da  ishlash  ko‘nikmasini 
hosil qilish. 
Masalaning  qo‟yilishi:  Avvalgi  laboratoriya  mashg‘ulotida 
yaratilgan futbol klubining MB ustida amallar bajarish. 
Uslubiy 
ko`rsatmalar:Ma‘lumotlar 
bazasiga 
axborotlar 
qo'shish,  yangilash,  o'chirish  va  chiqarib  tashlash imkonini  beradi, 
odatda 
ma‘lumotlami 
boshqarish 
tili 
(DML 
– 
Data 
Manipulation  Language)  yordamida  amalga  oshiriladi.  Barcha 
ma‘lumotlarning 
markazlashtirilgan  saqlanishi 
mavjudligi 
va 
ulaming  tavsifi  ba‘zan  so'rovlar  tili  (querylanguage)  deb  ataluvchi 
so'rovlarda  tashkil  etilgan  umumiy  uskunasi  sifatida  DML  tilidan 
foydalanish  imkonini beradi.  So'rovlar  tilining  mavjudligi  o'ziga  xos 
faylli  tizimlarni  cheklanishlardan  yo'qotish imkoniyatini beradi, unda 
foydalanuvchilarning  fiksirlangan  so'rovlar  to'plami  ustida  ish  olib 
borishlari 
yoki 
dasturiy 
ta‘minotni 
boshqarishda 
ko'proq 
murakkab 
muammolar 
uchun  doimiy  ravishda  yaratilayotgan 
dasturlar sonining oshishi nazarda tutiladi. 
DML  tilining  ikki  xil  turi  mavjud  -  protsedurali  va  protsedurali 
bo'lmagan  tillar.  Ular  bir-biridan  ma‘lumotlardan  ko'chirma  olish 
usullari  bilan  farqlanadi.  Ular  o'rtasidagi  asosiy  farq,  protsedurali 
tillar  odatda  MB  da  ketma-ket  ravishda  axborotlarni  qayta 
ishlaydi, protsedurali bo'lmagan tillar butun yozuvlar to'plamiga birdan 
operatsiyaga kirishadi.