|
Samarqand – 2021
Fan nomi:
|
Ma’lumotlar bazasini boshqarish
|
Fan turi:
|
majburiy
|
Fan kodi:
|
DBM1316
|
Bosqich:
|
3
|
Semestr:
|
5
|
Ta’lim shakli:
|
Kunduzgi
|
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:
|
180
|
Ma’ruza
|
30
|
Amaliy mashg‘ulotlar
|
30
|
Laboratoriya mashg‘ulotlari
|
30
|
Seminar
|
-
|
Mustaqil ta’lim
|
90
|
Sinov birligi miqdori:
|
6
|
Baholash shakli:
|
Imtihon
|
Fan tili:
|
O‘zbek
|
Dastur mualliflari:
|
Asqaraliyev Odilbek Ulug‘bek o‘g‘li, Toirov Shuxrat Abduganiyevich
|
E-mail:
|
oasqaraliyev77@gmail.com
|
Telefon raqami:
|
+998998351393, +998915581028
|
Tashkilot:
|
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti, “Axborot texnologiyalari” kafedrasi
|
Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)
|
QM1
|
«Ma’lumotlar bazasini boshqarish» kursi “Kompyuter injiniringi: AT servis” yo‘nalishi talabalariga ma’lumotlar bazasini yaratish, loyihalash va boshqarish, hamda shu yo‘nalishdagi mutaxassislarga malakaviy va amaliy talablarni o‘z ichiga oladi. Shu bilan birga relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash, ma’lumotlarni relyatsion boshqarishning asosiy vositalari, boshqarish tizimlarining funksiyalari, jadvallarini modifikatsiyalash, malumotlar bazasini boshqarishda bog‘lanishlar va ko‘pjadvalli amallardan foydalanish, ma’lumotlar bazasini himoyalash va SQL tilida funksiyalar yaratish kabi ma’lumotlar bazasini boshqarishning asosiy texnologiyalarini tahlil qilish ko‘nikmalarini hosil qilishga qaratilgan.
Ushbu fan ixtisoslik fanlar blokiga kiritilgan kurs hisoblanib, 3-kursda o‘qitilishi maqsadga muvofiq. Mazkur fan boshqa mutaxassislik fanlarining nazariy va uslubiy asososi hisoblanib, o‘z rivojida aniq yo‘nalishdagi kasbiy fanlar uchun zamin bo‘lib xizmat qiladi.
|
Kursga qo‘yiladigan boshlang‘ich talablar
|
1.
|
Bu kurs uchun oldindan qo‘yiladigan talablar yo‘q.
|
Ta’lim natijalari (TN)
|
TN1
|
Masalani yechish uchun ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlarini tanlash;
|
TN2
|
Predmed soha negizida ishlab chiqilgan infologik va datalogik model asosida
ma’lumotlar bazasini loyihalash;
|
TN3
|
Ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari uchun ma'lumotlarning mantiqiy va fizik
modellarini ishlab chiqish;
|
TN4
|
Ma'lumotlar bazasini normallashtirish va uni baholash;
|
TN5
|
SQL dan foydalanib barcha turdagi so‘rovlarni yozish va ma’lumotlar bazasida
so‘rovlar yaratish uchun yuqori bosqichli tillarni qo‘llash;
|
TN6
|
SQLda funksiya, trigger va indexlar yaratish;
|
TN7
|
Ma'lumotlar bazasi bilan bog‘liq muammolarni yechish, tranzaksiyalarni boshqarish,
ma’luotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta’minlash;
|
TN8
|
Dasturlash tilida yaratilgan forma bilan ishlab chiqilgan ma’lumotlar bazasini
bog‘lash;
|
TN9
|
Ishlab chiqilgan forma orqali bazaga ma’lumotlarni kiritish;
|
Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)
|
soat
|
M1
|
Ma’lumotlar bazasini loyihalash va administratorlash.
|
2
|
M2
|
Ma’lumotlarni relyatsion boshqarishning asosiy vositalari.
|
2
|
M3
|
Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash.
|
2
|
M4
|
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlarining funksiyalari.
|
2
|
M5
|
Tizimni umumiy tashkil etish va SQL ma’lumotlar bazasi tili.
|
2
|
M6
|
Ma’lumotlar bazasi jadvallarini modifikatsiyalash.
|
2
|
M7
|
Ma’lumotlar bazasi bilan ishlashning kengaytirilgan imkoniyatlari.
|
2
|
M8
|
Ma’lumotlar bazasida tashqi bog‘lanish va birlashmalar
|
2
|
M9
|
Ma’lumotlar bazasida jadvallar o‘rtasidagi aloqalar.
|
2
|
M10
|
Malumotlar bazasini boshqarishda bog‘lanishlar va ko‘pjadvalli amallardan foydalanish.
|
2
|
M11
|
Taqsimlangan ma’lumotlar bazasi.
|
2
|
M12
|
Cheklanishlar, taqdimotlar va tranzaksiyalar.
|
2
|
M13
|
Ma’lumotlar bazasini himoyalash.
|
2
|
M14
|
SQL tilida funksiyalar yaratish.
|
2
|
M15
|
Json va ma’lumotlar bazasi.
|
2
|
Jami
|
30
|
Mashg‘ulotlar shakli: laboratoriya (L)
|
soat
|
L1
|
Ma’lumotlar bazasining axborot mantiqiy modelini qurish.
|
2
|
L2
|
Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash.
|
2
|
L3
|
Ma’lumotlarni qayta ishlashda mantiqiy ifodalardan foydalanish.
|
2
|
L4
|
Ma’lumotlar bazasi jadvallarini modifikatsiyalash.
|
2
|
L5
|
Ma’lumotlarni tanlash va saralash.
|
2
|
L6
|
Standart funksiyalardan foydalanib so‘rovlar yaratish.
|
2
|
L7
|
Murakkab so‘rovlar yaratish.
|
2
|
L8
|
Bir nechta jadvallar birlashtirish, «join» lar bilan ishlash.
|
2
|
L9
|
Kun va sana funksiyalaridan foydalanish.
|
2
|
L10
|
SQLda funksiyalar yaratish.
|
2
|
L11
|
SQLda triggerlar yaratish.
|
2
|
L12
|
Foydalanuvchilarni boshqarish.
|
2
|
L13
|
Ko‘pjadvalli amallardan foydalanish.
|
2
|
L14
|
Ma’luotlar bazasini xavfsizligini ta’minlash.
|
2
|
L15
|
SQL orqali tranzaksiyalarni boshqarish.
|
2
|
Jami
|
30
|
Mashg‘ulotlar shakli: Amaliy mashg‘ulot (AM)
|
soat
|
AM1
|
Ma’lumotlar bazasining axborot mantiqiy modelini qurish.
|
2
|
AM2
|
Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash.
|
2
|
AM3
|
MySQLni o‘rnatish.
|
2
|
AM4
|
MySQL konfiguratsiyasi va uni boshqarish.
|
2
|
AM5
|
Jadvallarni qo‘shishda so‘rovlar (JOIN, UNION).
|
2
|
AM6
|
Qo‘shimcha so‘rovlar orqali amallar bajarish.
|
2
|
AM7
|
Ma’lumotlarni qayta ishlashda mantiqiy ifadalardan foydalanish.
|
2
|
AM8
|
ORACLEni o‘rnatish.
|
2
|
AM9
|
ORACLEni boshlash va to‘xtatish. Fayllar bilan ishlash.
|
2
|
AM10
|
Ma’lumotlar bazasi jadvallarini modifikatsiyalash.
|
2
|
AM11
|
Ma’lumotlarni tanlash va saralash.
|
2
|
AM12
|
Foydalanuvchilarni boshqarish.
|
2
|
AM13
|
Ma’lumotlar bazasida qo‘shish.
|
2
|
AM14
|
Ko‘pjadvalli amallardan foydalanish.
|
2
|
AM15
|
Tranzaksiyalarni boshqarish.
|
2
|
Jami
|
30
|
Ta’lim strategiyasi
Mashg‘ulotlar davomida o‘qituvchi talabalarga mavzuga doir muhim ma`lumotlarni yetkazib beradi. Bundan tashqari muammolarni o‘rtaga tashlaydi va talaba bilan birgalikda muammoni hal etiladi. Bunda talaba muammoni yechishda ahamiyatli bo‘lgan elementlarni aniqlashni o‘rganadi va qatnashuvchilik yondashuvi qo‘llanilib, muammoli mashg‘ulotdlarda talaba va o‘qituvchi o‘rtasidagi muloqot ahamiyatli hisoblanadi. O‘qituvchi ma`lumotlar bazasini yaratishga doir misol ko‘rsatadi va talabalar o‘zlariga ajratilgan topshiriqni o‘qituvchi tomonidan ko‘rsatilagn ma`lumotlar asosida bajaradilar. Har bir talabaga individual topshiriq beriladi.
Yangi mavzuni boshlashdan oldin o‘qituvchi o‘tgan mavzuni mustahkamash maqsadida talabalarga kamida to‘rtta savol beradi. Yoritilmay qolgan savollarga o‘qituvchi tomonidan to‘liq ma`lumot beriladi va yangi mavzu o‘tilgan mavzularni davomi ekanligini izohlab yangi mavzuni boshlaydi. Yangi mavzu tahlillar, aniq misollar, tajriba va yuqori darajali bilim asosida tushuntiriladi. Dars oxirida yangi mavzuni mustahkamlash uchun kamida uchta savol va topshiriqlar beriladi.
Talabada quyidagi hujjatlarni olish imkoni bo‘ladi:
o‘quv uslubiy qo‘llanma;
har bir mavzuga doir prezentatsiya slaydlari;
har bir dars yuzasidan muammolar;
Laboratoriyalarni bajarish bo‘yicha uslubiy qo‘llanma.
boratoriyalarni bajarish quyidagi ko‘rinishga ega:
maqsadlar;
masalaning qo‘yilishi;
masalani yechish;
tushuntirish;.
izoh.
Talabalarni baholash
O‘qishni baholash talabalarning butun kurs davomidagi ishtiroki, shuningdek, nazariy va labaratoriya bo‘yicha yakuniy yozma ish natijasiga ko‘ra amalga oshiriladi.
Baholash quyidagicha taqsimlanadi:
ma`ruza mashg‘ulotlari – 20%;
laboratoriya mashg‘ulotlari – 15%;
amaliy mashg‘ulotlar – 15%
Do'stlaringiz bilan baham: |
