O‘zbеkiston rеspublikasi axborot tеxnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot tеxnologiyalari univеrsitеti samarqand filiali

[GROUP BY < atributlar ruyxati >]
[HAVING <shart> ]
[UNION <ON SELECT operatorli ifoda> ] ;
Bu erda kvadrat kavslarda yozilgan elementlar xar doim xam yozilishi shart emas
SELECT xizmatchi suzunliki ma’lumot bazasidan axborotni tanlab olish operatori yozilganini anglatadi. SELECT suzunlikidan keyin bir biridan vergul bilan ajratilib suralaetgan maydon nomlari (atributlar ruyxati) yoziladi. SELECT surov operatorini zarur xizmatchi suzunliki FROM (undan, dan) xisoblanadi. FROM suzunlikidan keyin axborot olinayotgan jadval nomlari bir biridan vergul bilan ajratilib yoziladi.
Masalan:
MB jadvallari:
STUDENT (TALABA)

Stud_ID	Surname	Name	Stipend	Kurs	City	Birthday	Univ_ID
1	Ivanov	Ivan	150	1	Orel	3.12.92	10
3	Petrov	Petr	200	3	Kursk	1.12.90	10
6	Sidirov	Vadim	150	4	Moskva	7.06.89	28

SELECT Name, Surname
FROM STUDENT ;

Ixtiyoriy SQL surov operatori nukta vergul (;) simvoli bilan tugaydi.

Keltirilgan surov STUDENT jadvalidan Name va Surname maydonlarni barcha kiymatlarini ajratib olishni amalga oshiradi. Natijada kuyidagi jadval xosil buladi.
O‘quv misoli:

Name	Surname
Ivan	Ivanov
Petr	Petrov
Vadim	Sidirov

Nazorat savollari

1. 
   SQL tilining 2 ta asosiy komponentasi va ularning bajaradigan fknksiyalari.
   
2. 
   SELECT operatori asosiy konstruksiyalari va ularga qo‘yiladigan cheklanishlar.
   
3. 
   SELECT da guruhli (agregat funksiyalarni) ishlatish.
   
4. 
   GROUP BY PARAMETRI ISHLATISH
   
5. 
   WHERE va HAVING konstruksiyalarni farqi.
   
6. 
   Qism so‘rov bilan so‘rovlarni birlashtirishni farqi
   

6-Mavzu. Ma’lumotlar bazasi jadvallarini modifikatsiyalash.
Reja

1. 
   Ma’lumotlar bazasi jadvallarini modifikatsiyalash.
   
2. 
   Jadvallarni o‘zgartirish. Mavjud jadvallarga xizmat ko‘rsatish.
   
3. 
   Jadvallar ma’lumotlarini tahrirlash va o‘zgartirish vositalari.
   
4. 
   Maydonlar tartibini o'zgartirish
   

Ma’ruzadan maqsad: Talabalarga jadvallarini modifikatsiyalash usullar haqida umumiy tushunchalar berish.
Kalit so’zlar: Jadval, maydon, modifikasiya, Database Designer, Table Designer (jadval konstrukturi), Visual FoxPro, MS Access.

Ma’lumotlar bazasi jadvallarini modifikatsiyalash.

Ma’lumotlar bazasida jadvallarni konstuktur yordamida tuzilgan jadval tuzilishini modifikasiyalash (o'zgartirish) mumkin, ya'ni har qanday maydon nomini va uning turini o'zgartirish, yangi maydon qo'shish yoki mavjud maydonni o'chirish, jadvaldagi maydonlarning tartibini o'zgartirish mumkin.
Jadvalni modifikasiyalash (o'zgartirish) uchun uni konstruktor jadval yordamida oching. Buning uchun quyidagilardan birini bajaring:
• Loyiha oynasida kursorni o'zgartirilishi kerak bo'lgan stol ustiga qo'ying va Modify modifikasiyalash (o'zgartirish) tugmachasini bosing.
• Loyiha oynasida kursorni o'zgartirilishi kerak bo'lgan jadvalga qo'ying, sichqonchaning o'ng tugmachasini bosing va ekranda paydo bo'lgan kontekst menyusida Modify buyrug'ini tanlang.
• Agar Database Designer oynasidan Table Designer dasturini ochsangiz, o'zgartiriladigan jadvalni tanlang va Ma'lumotlar bazasi Dizaynerining asboblar panelidagi Modify Table tugmachasini bosing yoki Ma'lumotlar bazasi menyusidan Modify-ni tanlang.
Natijada, ekranda o'zgartirilgan (modifikasiya qilinadigan) jadval tuzilishini o'z ichiga olgan Table Designer (jadval konstrukturi) dialog oynasi ochiladi.
Maydon nomlari va turlarini o'zgartirish. Maydon nomini yoki turini ko'rsatishda yo'l qo'yilgan xatolar osonlikcha yo'q qilinadi. Kursorni o'zgartirmoqchi bo'lgan maydon nomi ustiga qo'ying va xato belgilarni o'chirish uchun yoki tugmalaridan foydalaning. Keyin maydon nomini to'g'ri kiriting.
Maydon turini o'zgartirish uchun kursorni Type (Turi) ustuniga qo'ying va ro'yxatdan kerakli qiymatni tanlang.
Eslatma. Ma'lumotlarni o'z ichiga olgan jadvalning maydon turlarini o'zgartirish ma'lumot yo'qotilishiga olib kelishi mumkin.