O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali tillar kafedrasi akademik yozuv o’quv-uslubiy majmua

Tushunchalar
Tushunchalar tahlili
OAV
Reportaj
Intervyu
Muxbir
Jurnalist
Internet

O‘zbek tili ta’limida zamonaviy ta’lim
texnologiyalaridan foydalanish
Ta’lim jarayonida ilg‘or pedogogik texnologiyalarni joriy etish, darslarda kommunikativ-nutqiy tamoyilni tadbiq etish, texnik vositalar: audio-video apparatlar, o‘quv videofilmlaridan foydalanish, o‘qituvchilarga darslarini texnik vositalar bilan to‘liq ta’minlangan auditoriyalarda o‘tkazish uchun to‘liq shart-sharoit zarur. O‘zbek tili ta’limida zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan foydalanib, mashg‘ulotdan ko‘zlangan natijaga erishish mumkin. Interfaol metodlar boshqa metodlar singari o‘quv mashg‘ulotining tarkibiy qismi sifatida o‘qituvchi va talaba hamkorligini tashkil etishga yordam beradi. Boshqacha aytganda, texnologik jarayonning to‘liq amalga oshirilishi uchun xizmat qiladi. Ayniqsa, til ta’limida ular beqiyos.
Verbal va noverbal muloqot.
Muloqot til vositasi bilan — verbal yoki tilning ishtirokisiz — noverbal amalga oshirilishi mumkin.
Verbal aloqa ogʻzaki aloqa va verbal asos haqida fikr bildirib, ogʻzaki dalil (asos)larni bildiradi. Verbal muloqot jarayonida soʽz muhim oʻrin tutadi. Soʽz talaffuz qilinishi, ichki nutqda takrorlanishi, yozilishi, maxsus ishoralar yordamida ifodalanishi mumkin. Muomala faqat kishilar oʻrtasidagi axborot almashishdangina iborat boʻlmay, balki kishilarning his-hayajonlarini ham qamrab oladi. Muomalaning bu tomoni noverbal kommunikatsiyani tashkil qiladi. Noverbal muloqot vositalari boʻlib imo-ishora, harakat, ohang, intonatsiya, pauza, kulgi, tabassum, koʽz qarash, koʽz yoshi va boshqalar xizmat qiladi. Noverbal muloqot vositalar verbal muloqotni toʻldiradi. Noverbal vositalar yordamida bir soʽzga koʻplab ma’no berish mumkin.
Tillarni oʽrgatishda shu til sohibiga xos boʻlgan noverbal vositalarni ham oʽrgatish lozim. Aks holda chet til toʻla oʽzlashtirilmaydi.
Chunki turli tillardagi noverbal vositalar ham soʽzlar kabi bir-biridan farq qiladi. Muloqot jarayonida talabalarni yuzma-yuz o‘tqazish ijobiy samara beradi.
Muloqot jarayonida tilga xos boʻlgan noverbal vositalardan to‘gʻri foydalanish muloqot madaniyatining tarkibiy qismi hisoblanadi.